104 اقتصادی 1398/07/17 - 09:30

مراحل اصلی انجام تحقیقات بازار اثر‌بخش (1)

یک شرکت تبلیغاتی و آژانس بازاریابی در سبد خدمات خود می‌تواند تحقیقات بازار را نیز قرار دهد تا برای مشتریان خود بتواند با نگاهی عمیق‌تر به بازار و همچنین از طریق آشنایی با الگوهای مصرفی مشتریان، ‌بهترین برنامه‌ بازاریابی را تدوین کند.

علی قوامی - تحقیقات بازار؛ فرایند جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات درباره بازار و مشتریان کنونی، قدیمی و یا بالقوه‌ی یک محصول یا خدمت است. این تحقیق در مورد خصوصیات، عادت مصرف،‌ محل زندگی و نیازهای بازار هدف شما و همچنین ویژگی‌های رقبا و صنعتی که درآن فعالیت می‌کنید، صورت می‌گیرد. تحقیقات بازار به صاحبان کسب و کار کمک می‌کند تا قبل از استفاده از منابع خود در یک کسب و کار، آن را امکان سنجی کنند.
امروزه شما برای ورود به هر کسب‌وکاری در دنیا نه تنها نیاز به شناخت دقیق آن دارید، بلکه باید شناخت عمیقی از بازار آن کسب و کار نیز داشته باشید. این شناخت از راه تحقیق بازار میسر می‌شود.
استراتژی‌هایی همچون بخش بندی بازار (تقسیم افراد حاضر در یک بازار در چندین گروه) و برندینگ و متمایزسازی محصول (دادن هویت به یک محصول جهت خلق تمایز با محصولات رقبا)، بدون استفاده از تحقیقات بازار میسر نمی‌شوند.
یک شرکت تبلیغاتی و آژانس بازاریابی در سبد خدمات خود می‌تواند تحقیقات بازار را نیز قرار دهد تا برای مشتریان خود بتواند با نگاهی عمیق‌تر به بازار و همچنین از طریق آشنایی با الگوهای مصرفی مشتریان، ‌بهترین برنامه‌ بازاریابی را تدوین کند.
برای انجام یک تحقیق بازار اثربخش باید 11 مرحله طی شود. باید توجه داشت که این مراحل الزاما به صورت گام به گام انجام نمی‌پذیرند و ممکن است محقق بعضی از آن‌ها را نادیده گرفته یا اینکه مجبور شود بر اثر فیدبک گرفته شده به مراحل قبلی برگردد و دوباره آن‌ را انجام دهد.

۱. احساس نیاز به تحقیق بازار
تحقیق بازار زمانی مورد نیاز است که تصمیم‌گیران باید برای لانچ کردن یک محصول یا رفع مشکل به‌وجود آمده در کسب و کارشان تصمیم‌گیری کنند ولی در این راه اطلاعات کافی در اختیار نداشته‌باشند. این زمانی‌است که فرایند تحقیقات بازار شکل می‌گیرد. البته در مواردی نیاز به تحقیقات بازار شکل نمی‌گیرد مانند:
الف) اطلاعات کافی در اختیار باشد.
ب) تصمیم باید سریعا گرفته شود
ج) بودجه لازم در اختیار نباشد
د) هزینه تحقیق بیشتر از عایدی آن است.

۲. تعریف مسئله مورد پژوهش
مهمترین گام در فرایند تحقیق بازار تعریف دقیق مسئله مورد پژوهش است. جواب دقیق به سوالات چرا؟ چه مشکلی؟ و ... می‌تواند به تعریف مسئله کمک کند. اگر یک شرکت میلیون‌ها تومان برای تحقیق بازار صرف کرده باشد ولی در ابتدا مسئله مورد پژوهش را اشتباه تعریف کرده باشد، بودجه خود را به آسانی تلف کرده‌است.

۳. تعیین اهداف تحقیق
اهداف تحقیق توسط تعریف مسئله مورد پژوهش تعیین می‌شوند. این اهداف زمانی که محقق شدند، اطلاعات لازم جهت پاسخ به مشکل مطرح شده را به محقق می‌دهند. یک راه مناسب برای تعیین اهداف تحقیق، جواب به این سوال است: چه اطلاعاتی نیاز است تا مشکل مطرح شده پاسخ داده شود؟

۴. تعیین قالب تحقیق
با این‌که قالب بیشتر تحقیق‌ها با یکدیگر متفاوت است ولی می‌توان آن‌ها را بر اساس روش تحقیق و روش های جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات در سه دسته کلی تقسیم کرد:
الف) تحقیق اکتشافی که در آن داده‌ها به صورت ساختار نیافته جمع‌آوری می‌شوند.
ب) تحقیق توصیفی که در آن متغیرهای بازاریابی با سوالاتی توصیف می‌شوند که با چرا،‌ چه چیزی، چه کسی و چگونه شروع می‌شوند.
ج) تحقیق علی معلولی که به صورت آزمایش انجام می‌پذیرند.

۵. مشخص کردن منابع و نوع اطلاعات
در تحقیقات بازار دو نوع اطلاعات داریم:
الف) داده‌های ثانویه:
این‌ها اطلاعاتی هستند که با هدف‌های دیگری بدست آمده‌اند. منبع این اطلاعات می‌تواند خارجی باشد مانند اطلاعات مرکز آمار ایران. یا داخلی که از پایگاه اطلاعاتی مشتریان شرکت بدست آمده است.
ب) داده‌های اولیه:
زمانی که اطلاعات ثانویه موجود منطبق بر اهداف تحقیق نباشند، محققان باید خودشان با روش‌های جمع‌آوری داده برای اهداف تحقیق حاضر به اطلاعات لازم دست پیدا کنند.

۶. تعیین روش‌های دست‌یابی به اطلاعات
بر اساس نوع داده‌های تحقیق، روش‌های دست یابی به اطلاعات متفاوت خواهد بود. اگر داده‌ها از نوع ثانویه داخلی باشند، محقق می‌تواند از طریق اسناد شرکت، مدیران فروش، مدیران شرکت‌های دیگر و یا سیستم‌های اطلاعات بازاریابی به این اطلاعات دست پیدا کند. داده‌های ثانویه خارجی از طریق جستجو در اینترنت، سرویس‌های آماری-اطلاعاتی آنلاین و همین‌طور کتابخانه‌ها بدست می‌آیند. اگر داده‌ها از نوع اولیه باشند می‌توانند از طریق تلفن، ایمیل، روش‌های رودر رو مانند مصاحبه، مطالعات مراکز رهگیری و پرسشنامه‌های آنلاین، جمع آوری شوند. داده‌های کیفی نیز از طریق مشاهده، گروه‌های تمرکز‌،‌ مصاحبه، تحقیقات میدانی و ... بدست می‌آیند.

۷. طراحی نوع و سبک جمع‌آوری اطلاعات (نمونه گیری)
اگر سوالی که برای جمع‌آوری داده پرسیده می‌شود غلط باشد یا سوال درست در مکان غلط پرسیده شود، اثربخشی تحقیق خدشه دار می‌شود. پرسشنامه باید به گونه‌ای طراحی شود که اطلاعات هدف را به بهترین شکل ممکن از پاسخ‌دهندگان بیرون بکشد. سوالات نباید مبهم یا جهت‌ده باشند. امروزه بعضی از نرم افزارها هستند که به کابران در طراحی و اتوماسیون نظرسنجی کمک می کنند.



  1. تانژانت زاويۀ تغييرات قلعه‌نویی صفر است / فرصت‌سوزی یکسالۀ تیم‌ملی!
  2. واحد سوم گازی نیروگاه ‌گهران به شبکه برق کشور متصل شد
  3. مدیریت تغییر اقلیم و گسترش اقتصاد سبز، راهبرد اصلی دولت
  4. بیش از ۵۷ هزار بازدید از شروع طرح سلامت نوروزی انجام شد
  5. دستگاه‌های امدادی البرز در آماده‌باش
  6. تعریف بسته‌های سرمایه‌گذاری در مدیریت شهری کرج
  7. ارائه ۲۸ هزار خدمت امدادی توسط هلال احمر البرز
  8. کاهش ۶۷ درصدی شعب نامتعارف
  9. نظامی‌گرایی اقتصادهای اروپایی
  10. وزیر دفاع پاکستان برای طالبان افغانستان خط و نشان کشید
  11. کلیت مجلس دوازدهم انقلابی است
  12. کاهش رکود تورمی مسکن با اقدامات دولت سیزدهم
  13. کاهش ۱۰۰ درصدی تصادفات درون شهری در البرز
  14. روبینیو 9 سال به زندان خواهد رفت!
  15. وار تا 20 روز آتی به ایران می‌آید
  16. آب، منبع استراتژیک کلیدی تهدیدات امنیت جهانی
  17. افزایش ۲ برابری کارت آزاد جایگاه‌های سوخت در نوروز
  18. شناگر اصفهانی رکورد ملی خود را جابه‌جا کرد
  19. برگزاری اولین گردهمایی مشترک رؤسای هیئت‌ها، انجمن‌های ورزشی و  مسئولان کمیته‌های پارکور کشور
  20. درهای نمایشگاه رسانه های ایران باز شد
  21. افزایش دو و نیم برابری بودجه فرهنگی شهرداری کرج
  22. آیین تحلیف اعضای هیئت منصفه مطبوعات البرز برگزار شد
  23. گرم‌ترین آذر ۳۳ سال اخیر کشور ثبت شد
  24. خواص بسترساز مشارکت حداکثری در انتخابات شوند
  25.  روایت تکراری اختلاف و التهاب
  26. یک هشتم لیگ قهرمانان آسیا؛مشابه ولی متفاوت
  27. نقش «اقتصاد مقاومتی» در عبور از تنگنای تحریم
  28. ابراز شادی و خوشحالی بعد از پیروزی، جُرم محسوب می‌شود ؟!
  29. به بهانه آغاز دوباره مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران
  30. زمین چمن مصنوعی روستای خورچان افتتاح شد
  31. «حمل و نقل» پیش شرط بهبود وضعیت صادرات و واردات در کشور
  32. تاج منتسب به سپاه است؟
  33. توافق با عراق برای تامین ۵۰ میلیون متر مکعبی گاز در روز
  34. بیست و یکمین جشنواره تولید ملی - افتخار ملی با حضور مقامات کشور
  35. افزایش قیمت خودسرانه قالیشویی و خشکشویی ممنوع است
  36. سهمیه جدید وام ۲۰۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن ابلاغ شد
  37. ۵۰۰ میلیون مسدوی خودروهای وارداتی آزاد شد
  38. انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان ۴ کمیسیون گردشگری اتاق‌های بازرگانی ایران، البرز، اصفهان و قم
  39. زمان واریز عیدی کارمندان اعلام شد
  40. زمان واریز اعتبار تشویقی کالابرگ به حساب‌ها