فاطمه فرح بخش/ به گزارش دیوان نیوز؛ اجرای پروژه‌های دولت الکترونیکی یکی از مهم‌ترین اقدامات برای اجرای شعار امسال به نام «تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین» عینیت یافته است. سازمان حفاظت محیط زیست نیز همگام با دیگر دستگاه‌های دولتی و غیردولتی در راستای تحقق این هدف و اجرای شعار محیط زیستی سال با عنوان «محیط زیست مردم پایه، هوشمند و فناورانه»، موضوع دولت الکترونیک را در سرلوحه برنامه‌های خود قرار داده است. بر این اساس، سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، یکی از ۲۳ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک است که به منظور ایجاد سهولت در ارایه خدمات و مجوزهای زمین محور و مدیریت و پایش بهینه اراضی ایجاد و راه‌اندازی شده است.

ثبت و صدور مجوزهای مرتبط با ساخت و ساز در اراضی و املاک خصوصی و استعلامات مربوطه، ثبت و واگذاری بهره‌برداری از اراضی و املاک ملی، دولتی و وقفی، ثبت و پیگیری گزارش‌های مردمی زمین خواری و نظارت بر اجرای قوانین مرتبط با حوزه زمین، اهداف چهارگانه‌ سامانه است. به عبارت دیگر زمین، سامانه‌ای است که امکان ثبت درخواست و پیگیری به‌صورت الکترونیک و بدون مراجعه حضوری را برای متقاضیانی فراهم می‌کند که قصد اقداماتی نظیر تغییر کاربری، تفکیک، تجمیع، واگذاری و ساخت و ساز در اراضی و املاک کشور را دارند.

سامانه زمین دارای دو زیرسامانه با عنوان درگاه متقاضیان و پایش اراضی است و هم اکنون به نشانی https://iraneland.ir قابل دسترس و استفاده برای کاربران است. سامانه پایش اراضی به عنوان یکی از دو بخش اصلی سامانه «پنجره واحد مدیریت زمین» با رصد کردن استان‌های اصفهان، البرز، قزوین و زنجان شروع به کار کرده است و ماموریت ویژه جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی و حفظ جنگل‌ها و مراتع را دنبال می‌کند. ذینفعان سامانه پایش اراضی را طیف قابل توجهی از دستگاه‌هایی تشکیل می‌دهند که به نوعی تکلیف قانونی برای حفظ، نگهداری و مدیریت اراضی کشور به عهده آنها گذاشته شده است که در این خصوص می‌توان به وزارت راه و شهرسازی، سازمان محیط زیست، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، سازمان امور اراضی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اشاره کرد.

در همین رابطه سازمان فناوری اطلاعات به تازگی اعلام کرده است سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، خدمات خود به افراد کم برخوردار را از طریق دفاتر پیشخوان خدمات دولت ارائه می‌دهد. درباره جزئیات این مسئله می‌توان گفت سامانه پنجره واحد مدیریت زمین در راستای ارائه خدمت به اقشار کم برخوردار جامعه به ویژه افراد ناتوان، کم توان و معلول با همکاری دبیرخانه ستاد هماهنگی و مبارزه با مفاسد اقتصادی به موازات ارائه خدمات برخط خود، اقدام به واگذاری و انجام فعالیت‌های این سامانه از طریق دفاتر پیشخوان خدمات دولت کرده است.

ارائه خدمات زمین به افراد کم‌برخوردار در حالی صورت می‌گیرد که به طور هم‌زمان و در عین حال رایگان، از طریق سامانه یاد شده به نشانی https://iraneland.ir/ برای عموم در دسترس است، اما چنانچه فرد کم‌برخورداری بنا به هر دلیلی توانایی یا امکان بهره‌برداری از سامانه را نداشته باشد، می‌تواند با مراجعه به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و پرداخت تعرفه‌ای که توسط دفاتر پیشخوان و بر اساس نرخ های ابلاغی و موجود کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و یا سایر مبادی ذیربط برای انجام خدماتی نظیر تکمیل فرم، اسکن مدارک و مستندات و... ابلاغ شده است، از خدمات سامانه بهره‌مند شود.

ارائه خدمات سامانه زمین به افراد کم‌برخوردار توسط دفاتر پیشخوان بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان فناوری اطلاعات ایران و کانون کارفرمائی انجمن‌های صنفی دفاتر پیشخوان خدمات دولت صورت گرفته است و طبق مفاد این تفاهم‌نامه، کانون موظف است ضمن انجام هماهنگی لازم با تمامی دفاتر پیشخوان، امکان وصول، ثبت، پیگیری درخواست و اعلام پاسخ نهایی حسب درخواست متقاضیان کم برخوردار در سراسر کشور به سامانه زمین تا دریافت نتیجه نهایی را فراهم کند.

در پی انعقاد تفاهم‌نامه یاد شده، طراحی و پیاده سازی پلتفرم های مختلف جهت تسهیل خدمات مورد درخواست سازمان فناوری اطلاعات ایران به متقاضیان کم برخوردار با هدف بهبود رویه ها و ایجاد سرویس های ارزش افزوده نظیر صدور امضاء الکترونیک و امکان پرداخت از طریق درگاه های مجازی بانکی توسط کانون کارفرمائی انجمن‌های صنفی دفاتر پیشخوان خدمات دولت مورد توجه قرار می‌گیرد و جمع آوری مدارک فیزیکی، بررسی و کنترل مدارک و ارسال به دستگاه خدمات دهنده مربوطه از طریق سامانه پنجره واحد مدیریت زمین صورت می‌گیرد. مدت زمان درنظرگرفته شده برای اعتبار این تفاهم‌نامه دو سال است و ارائه آن به زودی آغاز خواهد شد.

طبق این گزارش محمد خوانساری - معاون وزیر ارتباطات - پنجره واحد مدیریت زمین را یک نمونه موردی مناسب از تکامل هوشمندسازی خدمات الکترونیکی با اثر متقابل بر فناوری‌های نوین دانست که قادر است به صورت چابک به ارایه خدمات به مردم بپردازد.

۴۷ دستگاه اجرایی حسب وظایف قانونی خود مشغول به بهره‌برداری از خدمات سکوی نرم افزاری و سخت افزاری ایجاد شده توسط این سازمان تحت عنوان سامانه زمین هستند که این دستگاه‌ها درصدد ارایه ۲۴۱ خدمت و بالغ بر ۶۰۰۰ زیرخدمت دارای شناسه هستند. سامانه زمین دارای دو بخش اساسی است که شامل درگاه ارتباطی متقاضیان خدمات زمین است که فعلا در ۱۲ استان کشور و زیرسامانه پایش اراضی کشور که در ۱۰ استان کشور استقرار یافته و قرار است تا پایان سال جاری به تمامی استان‌های کشور تسری یابد.

نقش هوش مصنوعی در عملکرد زمین

رویکرد استفاده از هوش مصنوعی در فعالیت‌های سامانه زمین و به ویژه در زیرسامانه پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به طور جدی مد نظر قرار گرفته است به طوری که ردپای استفاده از هوش مصنوعی در شناسایی تغییرات مبتنی بر ایجاد هسته پردازشگر تصاویر ماهواره‌ای در سامانه زمین مشهود و نیاز است اقدامات و فعالیت‌هایی که تا کنون به صورت نیمه سیستمی صورت گرفته است با کمک نخبگان و متخصصان داخلی تکامل یابد.

سامانه پنجره واحد مدیریت زمین را به دلیل انطباق با سطوح (فنی، معنایی، فرآیندی و قانونی) چارچوب تعامل‌پذیری کشور (IGIF) و همچنین چارچوب و مدل‌های مرجع معماری سازمانی، می توان به عنوان یکی از سامانه‌های پیشرو در هوشمندسازی خدمات الکترونیکی توصیف کرد که به دنبال دستیابی به بالاترین سطح بلوغ تعامل پذیری یعنی تعامل پذیری بین سازمان هاست که با ایجاد تعامل منسجم با قوای سه گانه این مهم دنبال می شود.