پنجشنبه، 09 فروردین 1403 19:12
5616 اجتماعی 1399/10/13 - 22:14

پیری سیستم ایمنی بدن و چگونگی مقابله با آن

هرچه بر سن انسان افزوده می‌شود، به نظر می‌رسد از کارایی بدن در واکنش موثر به بیماری‌ها نیز کاسته می‌شود. از این‌رو، پیری سیستم ایمنی بدن خطرات ناشی از بیماری‌هایی که فرد به آنها مبتلا می‌شود را افزایش می‌دهد.

به گزارش دیوان نیوز، «عصر ایران» به نقل از استپ تو هلث، نوشت: روند پیری سیستم ایمنی بدن به طور کامل برگشت‌ناپذیر نیست. عادات خوب و سبک زندگی سالم به افراد در حفظ عملکرد مطلوب سیستم ایمنی بدن با افزایش سن کمک می‌کند.

پیری سیستم ایمنی بدن چیست؟

سیستم ایمنی از بدن در برابر عوامل خارجی که می‌توانند مضر بوده و موجب بیماری شوند، محافظت می‌کند. در این مورد، ما به مواردی مانند میکروب‌ها (باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، پارازیت‌ها)، سلول‌های غیر طبیعی خود بدن و آلرژن‌ها (مواد حساسیت‌زا) اشاره داریم.

برای تحقق این هدف، پادتن‌ها توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند. پادتن‌ها مواد مضر را تخریب و خنثی می‌کنند. این دفاع ما در برابر هر گونه تهدید و حمله است.

با این وجود، سیستم ایمنی بدن همواره شرایطی یکسان را حفظ نکرده و در طول زندگی فرد تغییراتی را تجربه می‌کند. به عنوان مثال، نوزادان تازه‌متولدشده هنوز از ایمنی کامل برخوردار نیستند. کودکان کوچک تنها دارای پادتن‌هایی هستند که از مادر خود دریافت کرده‌اند. آنها این پادتن‌ها را طی دوران بارداری از طریق جفت و همچنین طی دوران تغذیه از طریق شیر مادر دریافت می‌کنند. با گذشت زمان و قرار گرفتن در معرض عناصر مختلف، کودکان به‌تدریج تقویت مکانیزم‌های دفاعی خود را تجربه می‌کنند.

عمکلردهای سیستم ایمنی بدن پس از بلوغ جنسی تا حدودی کاهش می‌یابد. مهم‌ترین تغییرات در این مورد مربوط به سلول‌های بنیادی هستند. پیر شدن سیستم ایمنی بر در دسترس بودن سلول‌های T نیز تاثیرگذار است.

اما زمانی که افراد بزرگ‌تر می‌شوند، تحولی بزرگ رخ می‌دهد. به طور کلی، ما می‌توانیم پیری سیستم ایمنی بدن را به عنوان تاثیر سن بر سلول‌های این سیستم تعریف کنیم. با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن افت کارایی خود را تجربه می‌کند که می‌تواند با از دست رفتن برخی عملکردهای آن از جمله موارد زیر همراه باشد:

افت توانایی تشخیص بین عوامل خارجی و سلول‌های خود بدن؛ از این رو، سیستم ایمنی در تشخیص عوامل خارجی ناموفق بوده یا سلول‌های بدن را به عنوان عوامل متخاصم در نظر می‌گیرد.

کاهش لکوسیت‌ها؛ این شرایط نه تنها از نظر تعداد لکوسیت‌ها بلکه از نظر توانایی واکنش آنها به عفونت‌ها رخ می‌دهد.

کندشدن ماکروفاژها؛ مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا سلول‌های سرطانی و باکتری‌ها توسط ماکروفاژها نابود شوند.

افت عملکرد پادتن‌ها؛ آنها قادر به ارائه واکنش و پاسخگویی موثر نیستند.

پیامدهای پیری سیستم ایمنی

تغییراتی که به واسطه افزایش سن انسان رخ می‌دهند بر فعالیت سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارند. از این رو، افراد پیرتر احتمال بیشتری دارد به عفونت‌ها، سرطان و بیماری‌های مختلف مانند آنفلوآنزا و سینه‌پهلو مبتلا شوند. در حقیقت، بسیاری از بیماری‌های خودایمنی اغلب در نیمه دوم بزرگسالی شکل می‌گیرند.

همچنین در دوران پیری، از آنجا که سلول‌های کمتری وجود دارند که روند بهبودی را امکان‌پذیر سازند، بدن به بهبودی کندتر تمایل دارد. این می‌تواند به یک چرخه معیوب تبدیل شود. از آنجا که بهبودی کند است، بدن در معرض خطر قرار دارد. از این‌رو می‌تواند دوباره بیمار شود.

باید به این نکته اشاره داشت که پیری تنها چیزی نیست که واکنش سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. بی‌تعادلی در دو مورد ایمنی ذاتی و ایمنی تطبیقی نیز باید مد نظر قرار بگیرند. ایمنی ذاتی نخستین خط دفاعی بدن در برابر عفونت است. به طور همزمان، ایمنی تطبیقی به بدن اجازه می‌دهد عوامل بیماری‌زای خاص را به یاد آورده و به آنها حمله کند. به واسطه ازدست‌دادن ایمنی تطبیقی، عوامل بیماری‌زای غیر فعال که پیش از این توسط بدن سرکوب شده‌اند می‌توانند دوباره فعال شوند. از نمونه‌های کلاسیک در این زمینه می‌توان به هرپس زوستر (زونا) و سل اشاره کرد.

نکته‌هایی برای مبارزه با پیری سیستم ایمنی بدن

با وجود سناریویی که توضیح داده شد، همچنان می‌توان خطرات مرتبط با پیری سیستم ایمنی بدن را کاهش داد تا آثار آنها به حداقل برسد. همچنین امکان به تاخیر انداختن ظهور این روند وجود دارد.

در این مورد، جنبه‌های مختلفی وجود دارند که از نظر سبک زندگی باید به آنها توجه کرد. اینها با چهار مورد اساسی شامل ورزش، غذا، عادات و مدیریت استرس و عواطف مرتبطند.

فعالیت بدنی منظم

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ورزش اثر چشمگیری بر حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن دارد. از نظر فیزیولوژیکی، بافت عضلانی، برخی پروتئین‌ها به نام میوسین‌ها را تولید می‌کند. این پروتئین‌ها التهاب را کاهش می‌دهند و به حفظ عملکرد ایمنی بدن کمک می‌کنند.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که از نظر بدنی فعالند، نسبت به افرادی با فعالیت بدنی کم، پادتن‌های بیشتری در واکنش به واکسیناسیون تولید می‌کنند. همچنین، ورزش به محافظت در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مزمن دیگر که ممکن است به ضعف سیستم ایمنی بدن منجر شوند، کمک می‌کند.

افزون بر این، ورزش از طریق افزایش سطوح هورمون‌های شادی (سروتونین، دوپامین، اُکسی‌توسین) به کاهش استرس و نگرانی کمک می‌کند. ورزش به حفظ خلق و خوی خوب انسان کمک می‌کند که در بهبودی بیماری یا پرهیز از بیمارشدن اهمیت دارد.

رژیم غذایی سالم

هیچ مدرک مستقیمی که نشان دهد رژیم غذایی سالم، پیری سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهد، وجود ندارد. با این وجود، شواهد بسیاری آسیب یک رژیم غذایی ناسالم را نشان می‌دهند. به بیان دیگر، مصرف بیش از حد چربی‌های ترانس، قندها و کربوهیدرات‌های پالایش‌شده به بروز بیماری منجر می‌شود و هر چه بیشتر بیمار شوید، سیستم ایمنی نیز فشار بیشتری را متحمل خواهد شد.

در مقابل، یک رژیم غذایی سالم شامل میوه‌ها و سبزیجات، روغن زیتون، ماهی و ماکیان بیشتر نسبت به گوشت قرمز و میزان شکر و آرد سفید کمتر می‌شود. این رژیم غذایی با خطر کمتر چاقی، بیماری قلبی‌عروقی، دیابت و انواع مختلف سرطان پیوند خورده است.

همچنین یک رژیم غذایی متعادل به حفظ وزن سالم کمک می‌کند. در افراد مسن، انباشت چربی می‌تواند اثر منفی بر التهاب مزمن داشته باشد.

التهاب تقریبا با تمام بیماری‌های دوران پیری از دیابت نوع ۲ تا بیماری قلبی‌عروقی و سرطان مرتبط است. همچنین التهاب مزمن در ابتلا به بیماری‌های خودایمنی در افراد مسن نقش دارد.

عادات سالم و مدیریت استرس و عواطف

زمانی که درباره عادات سالم صحبت می‌کنیم، افزون بر ورزش که پیش‌تر به آن اشاره شد، باید خواب خوب را نیز مد نظر قرار دهید. استراحت به بازیابی انرژی مورد نیاز بدن و کسب آرامش کمک می‌کند.

به طور همزمان، ما باید از مصرف موادی که به بدن آسیب می‌رسانند، پرهیز کنیم که از آن جمله می‌توان به الکل، سیگار و مواد مخدر اشاره کرد. حتی کافئین بیش از حد نیز می‌تواند مضر باشد. همچنین باید از کار زیاد، نگرانی‌ها، استرس و عواطف منفی تا حد امکان پرهیز کرد.

هر چیزی که موجب بی‌تعادلی شود و ما را بیمار کند بر توانایی بدن برای بهبودی تاثیر می‌گذارد. به بیان دیگر، این شرایط بر طول عمر سیستم ایمنی بدن ما تاثیر می‌گذارد.

سخن پایانی

برای جلوگیری از خطرات پیری سیستم ایمنی بدن نباید تا فرا رسیدن دوران پیری صبر کنیم. اگر هنوز جوان هستید یا به اوایل دوران بزرگسالی رسیده‌اید، می‌توانید مراقبت از سیستم ایمنی بدن خود را آغاز کنید.

این کار دشوار و پرهزینه نیست. ورزش، رژیم غذایی سالم، پرهیز از الکل و سیگار و نگرانی‌ها و خواب خوب آن چیزهایی هستند که باید مد نظر قرار دهید. فواید بلندمدت آنها بسیار ارزشمند خواهد بود.



  1. تانژانت زاويۀ تغييرات قلعه‌نویی صفر است / فرصت‌سوزی یکسالۀ تیم‌ملی!
  2. واحد سوم گازی نیروگاه ‌گهران به شبکه برق کشور متصل شد
  3. مدیریت تغییر اقلیم و گسترش اقتصاد سبز، راهبرد اصلی دولت
  4. بیش از ۵۷ هزار بازدید از شروع طرح سلامت نوروزی انجام شد
  5. دستگاه‌های امدادی البرز در آماده‌باش
  6. تعریف بسته‌های سرمایه‌گذاری در مدیریت شهری کرج
  7. ارائه ۲۸ هزار خدمت امدادی توسط هلال احمر البرز
  8. کاهش ۶۷ درصدی شعب نامتعارف
  9. نظامی‌گرایی اقتصادهای اروپایی
  10. وزیر دفاع پاکستان برای طالبان افغانستان خط و نشان کشید
  11. کلیت مجلس دوازدهم انقلابی است
  12. کاهش رکود تورمی مسکن با اقدامات دولت سیزدهم
  13. کاهش ۱۰۰ درصدی تصادفات درون شهری در البرز
  14. روبینیو 9 سال به زندان خواهد رفت!
  15. وار تا 20 روز آتی به ایران می‌آید
  16. آب، منبع استراتژیک کلیدی تهدیدات امنیت جهانی
  17. افزایش ۲ برابری کارت آزاد جایگاه‌های سوخت در نوروز
  18. شناگر اصفهانی رکورد ملی خود را جابه‌جا کرد
  19. برگزاری اولین گردهمایی مشترک رؤسای هیئت‌ها، انجمن‌های ورزشی و  مسئولان کمیته‌های پارکور کشور
  20. درهای نمایشگاه رسانه های ایران باز شد
  21. افزایش دو و نیم برابری بودجه فرهنگی شهرداری کرج
  22. آیین تحلیف اعضای هیئت منصفه مطبوعات البرز برگزار شد
  23. گرم‌ترین آذر ۳۳ سال اخیر کشور ثبت شد
  24. خواص بسترساز مشارکت حداکثری در انتخابات شوند
  25.  روایت تکراری اختلاف و التهاب
  26. یک هشتم لیگ قهرمانان آسیا؛مشابه ولی متفاوت
  27. نقش «اقتصاد مقاومتی» در عبور از تنگنای تحریم
  28. ابراز شادی و خوشحالی بعد از پیروزی، جُرم محسوب می‌شود ؟!
  29. به بهانه آغاز دوباره مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران
  30. زمین چمن مصنوعی روستای خورچان افتتاح شد
  31. «حمل و نقل» پیش شرط بهبود وضعیت صادرات و واردات در کشور
  32. تاج منتسب به سپاه است؟
  33. توافق با عراق برای تامین ۵۰ میلیون متر مکعبی گاز در روز
  34. بیست و یکمین جشنواره تولید ملی - افتخار ملی با حضور مقامات کشور
  35. افزایش قیمت خودسرانه قالیشویی و خشکشویی ممنوع است
  36. سهمیه جدید وام ۲۰۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن ابلاغ شد
  37. ۵۰۰ میلیون مسدوی خودروهای وارداتی آزاد شد
  38. انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان ۴ کمیسیون گردشگری اتاق‌های بازرگانی ایران، البرز، اصفهان و قم
  39. زمان واریز عیدی کارمندان اعلام شد
  40. زمان واریز اعتبار تشویقی کالابرگ به حساب‌ها