سارا نصرتی/ به گزارش دیوان نیوز؛ به طور طبیعی هر کشوری بر اساس نیاز، صادرات و واردات را در دستور کار خود دارد، اگر توازن و تعادل بین صادرات و واردات منطقی نباشد تبعات و پیامدهای زیادی را به همراه خواهد داشت که نخستین مورد آن تضعیف تولید داخل و بی انگیزه شدن صاحبان تولیدی برای ادامه فعالیت است و به دنبال آن شاهد افزایش تعطیلی واحدهای تولیدی و نرخ بیکاری خواهیم بود. در مورد اینکه چرا واردات در کشور ما پر رونق تر از صادرات است به دلایل مختلفی میتوان اشاره کرد. یکی از این دلایل نظام استاندارد ضعیف در ایران است. اکثر جنسهای ما نظام استاندارد ضعیفی دارند. وقتی نظام استاندارد در کشور وجود ندارد، بحث قیمت خیلی برجسته میشود و مشتری آن جنسی را می خرد که قیمت پایینتری داشته باشد؛ یعنی مطلوبیت به سمت قیمت میرود.
اما اگر نظام استاندارد را به خصوص در جنسهای وارداتی تقویت کنیم که در حال حاضر این امر بسیار ضعیف است یعنی در بین جنسهای مختلفی که در بازار وجود دارد مشخص باشد که کدام جنس، درجه یک است و کدام درجه دو است و کیفیتها از هم متمایز شوند؛ توجه خریدار به کیفیت این محصولات هم جلب میشود و متوجه میشود که قیمت پایین در اکثر اوقات به خاطر کیفیت پایین است. این ضعیف بودن نظام استاندارد تولید کننده را ورشکست میکند و مردم را به آن سمت میبرد که جنس ضعیف با قیمت کمتر بخرند؛ در حالی که اگر نظام استاندارد تقویت شود و تفاوت جنس ضعیف از قوی مشخص شود آن موقع گرایش مردم به خرید جنسهای بهتر تقویت میشود. در غیر این صورت همه را به یک چشم خواهند دید.
اصلاح نظام استاندارد خیلی مهم است. مسئله دیگر نظام توزیع در کشور ما است که باعث میشود واردات به صرفه تر شود. وقتی این اتفاق رخ میدهد دولت و یا بخشهای دیگر برای تنظیم بازار مجبور به واردات میشوند. راه حل این مسئله واردات نیست، بلکه اصلاح نظام توزیع در کشور است که با مالیاتهای تنظیمی میتوان این کار را انجام داد. بحث دیگر واردات کالاهای مشابه داخل است که نظارتی در این زمینه وجود ندارد. دولت با زبان بی زبانی به وارد کننده اعلام میکند که «تعرفه محصول را پرداخت کن و هر محصولی میخواهی وارد کن و من با بقیه مسائل و مثلاً ضربهای که به تولید میزند، خیلی کاری ندارم»
مسئله دیگر این است که صادرات محصولات ما هم دچار مشکل است. به عنوان مثال پیاز گران میشود، سریع صادرات آن را ممنوع میکنیم؛ در حالی که بازار صادرات مسیر متفاوتی از بازار داخل دارد و اگر جنسی در داخل کشور گران میشود نباید سریع به سراغ صادرات برویم و آن را ممنوع کنیم. بلکه در بحث کشاورزی باید ساختار کشت را اصلاح کنیم تا یک سال با گرانی سیر و سال بعد پیاز مواجه نشویم. وزارت کشاورزی باید در این زمینه جدی تر وارد شود.
سخن پایانی؛ واردات بیرویه البته مفهوم دقیق و مشخصی نیست؛ اما قاعدتا منظور منتقدان از این عبارت، واردات در حد و اندازههایی است که اقتصاد کشور را مختل ساخته، تولید داخلی را به حاشیه رانده و به افزایش بیکاری دامن زده است. تعطیلی کارخانهها و استفاده نازل از ظرفیتهای تولید که به اخراج کارگران میانجامد، مایه اصلی این نگرانیها است. اما چه کسی باید جلوی واردات را بگیرد ؟ بر اساس چه قانون و مقرراتی میتوان از واردات ممانعت کرد؟ و چه ابزارهایی برای تحقق این سیاست وجود دارد؟ اینها سوالاتی است که مسئولان باید پاسخگو باشند.