به گزارش دیوان نیوز، چهارمین روز از هفته سلامت با نام «سلامت خانواده و سلامت روانی اجتماعی» نامگذاری شده است. قطعا برخورداری از سلامت روان به اندازه سلامت جسم پراهمیت و ضروری است و برای احساس رضایت و لذت بردن از زندگی، کشف توانایی‌های خود، انتخاب‌های درست، تعامل سالم و مناسب با دیگران، ایفای نقش‌های فردی و اجتماعی، اثرگذاری روی دیگران، مدیریت استرس‌های روزمره و ... لازم است.
آمارها می‌گویند آمار اختلالات روانی و میانگین مصرف داروهای ضد اضطراب و افسردگی در سال‌های اخیر در ایران افزایش یافته و این موضوع در کشور ما در مقایسه با سایر کشورهای آسیایی، رشد قابل توجهی داشته است.
خیلی‌ها می‌پرسند با این اوصاف و با وجود نوسانات اقتصادی، مشکلات معیشتی، تورم، مشکلات اجتماعی و دیگر مشکلات در کشور، چگونه می‌توان سلامت روانیِ اجتماعی را تامین کرد و از افراد نیز خواست که برای حفظ سلامت روان خود و خانواده تلاش کنند؟
دکتر مهرنسا شهابی، روانشناس و مشاور خانواده و هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه شهید مطهری به این موضوع مهم اشاره می‌کند که بر اساس پژوهش‌های جهانی، ۶۰ درصد خوشنودی و شادکامی ما به عوامل بیرونی مثل اقتصاد و تحریم‌ها و ... مرتبط است و ۴۰ درصد آن در اختیار خود ماست. درواقع شاد زیستن و تجربه خوشبختی خود به خود به وجود نمی‌آید. بلکه ایجاد کردنی است و به تلاش دائمی نیاز دارد.
همه ما می‌دانیم که یک سری مشکلات در جامعه وجود دارد و تردیدی هم در آن نیست، اما این که فقط و فقط روی مشکلات بیرونی تمرکز کنیم و نقش فعال خود را از یاد ببریم، نه تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه سلامت روانی ما را به خطر می‌اندازد. و نتیجه این می‌شود که هم مشکلات مالی ما سر جای خود باقی می‌ماند و هم سلامت جسم و روان ما از دست می‌رود.
شهابی به این نکته مهم اشاره می‌کند که سلامت خانواده و سلامت جامعه، رابطه مستقیمی با همدیگر دارند. شما وقتی ۷ صبح از خواب بیدار می‌شوید و روزتان را با خواندن اخبار بد شروع می‌کنید، هم خُلق خودتان را پایین می‌آورید و هم خُلق اعضای خانواده را. افراد وقتی خلق‌شان پایین می‌آید، کارآمدی‌شان هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. شما وقتی حال‌تان بد است، خاطرات بدتان فعال‌تر می‌شوند، تحمل‌تان نسبت به کارهای کودک‌تان کمتر می‌شود، راحت‌تر با همسرتان دعوا می‌کنید، کمتر گذشت می‌کنید. پا از خانه هم که بیرون می‌گذارید، خلق بد خود را به دیگر افراد جامعه هم منتقل می‌کنید. مثلا در اتوبوس و مترو با بغل‌دستی‌تان دعواتان می‌شود، در محیط کار با همکار خود بحث می‌کنید و ... به این ترتیب سلامت روانی اجتماع را هم به خطر می‌اندازید. همان طور که گفتم، فرد (یا خانواده) و اجتماع رابطه تنگاتنکی با هم دارند و مثل یک زنجیره به هم وصل‌اند.
شهابی به افرادی اشاره می‌کند که فقط نکات منفی را می‌بینند، نمای جامعه را همیشه بدبینانه نمایش می‌دهند، فقط از مشکلات صحبت می‌کنند، در فضای مجازی مدام از نکات منفی می‌نویسند، نزاع‌ها را پررنگ‌تر نشان می‌دهند و به این ترتیب، حال بد را به دیگران نیز تزریق می‌کنند.
این روانشناس می‌گوید: وقتی شما مثلا در توییتر مدام توییت‌های منفی می‌نویسید، حس افرادی را هم که آن توییت‌ها را می‌خوانند، منفی می‌کنید و آنها فکر می‌کنند آن مشکل، یک مساله رایج در جامعه است. خیلی‌ها نمی‌دانند که کلمات بسیار تاثیرگذارند.
خیلی از افراد می‌گویند مشکلات معیشتی اجازه نمی‌دهد که به حال خوب فکر کنیم. یا خیلی‌ها می‌گویند وقتی حقوق من دوم ماه تمام می‌شود، چطور می‌توانم برای شاد کردن خودم تلاش کنم؟ شهابی در این رابطه می‌گوید: ببینید یک چیزهایی در کنترل ما نیست و نمی‌شود کاری کرد، اما خیلی از ما چیزهایی که در کنترل‌مان هست را هم اصلاح نمی‌کنیم و نتیجه این می‌شود که دچار استرس و اضطراب و بدحالی و دور ماندن از سلامت روان می‌شویم.
این روانشناس ادامه می‌دهد: آیا اگر مدام غر بزنید که حقوق من دوم هر ماه تمام می‌شود، به حل مسائل مالی شما کمکی می‌کند؟ مشکل خیلی از افراد این است که چیزهایی که در اختیار خودشان هست را هم اصلاح و کنترل نمی‌کنند. مثلا فرد هر روز شیرینی می‌خورد و اصلا به تغذیه‌اش و سبک زندگی‌اش اهمیتی نمی‌دهد. یا نزدیک خانه‌اش یک پارک هست اما یک بار هم نشده که با خانواده‌اش تا آن پارک بروند. بعد انتظار دارد حالش خود به خود خوب باشد.
خیلی از مردم تصور می‌کنند اگر همین امروز ۱۰۰ میلیارد تومان برنده شوند، خوشبخت‌ترین فرد دنیا خواهند بود و این احساس در آنها ماندگار خواهد بود. اما این طور نیست. این موضوع را دکتر شهابی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: بله، میزان شادکامی تا اندازه‌ای در شما بالا می‌رود اما بعد از آن دوباره فروکش می‌کند. این را من نمی‌گویم، روانشناسی اجتماعی می‌گوید. درواقع هیچ چیز نه می‌تواند خوشحالی پایدار بیاورد و نه می‌تواند غم پایدار با خودش بیاورد. اگر این نکته مهم را بدانیم، کمک بزرگی به ایجاد حال خوب در خودمان و دیگران می‌کند. در این میان با اختلالات روانی کاری نداریم. چون بحث اختلالات جدا است.
این روانشناس و مشاور خانواده تاکید می‌کند: زندگی هرکدام از ما ریزه‌کاری‌ها و ظرافت‌هایی دارد که اگر آنها را ببینیم، حال‌مان بهتر می‌شود. فقط یادمان باشد که همه ما مثل زنجیره به هم وصلیم و حال خوب و سلامت روان‌مان در همدیگر تاثیر دارد.