مراسم افتتاحیه چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دست‌اندرکاران برگزاری این دوره از جشنواره و اهالی هنر عصر امروز در تالار وحدت برگزار شد. اجرای برنامه را فرزاد حسنی بر عهده داشت. در این مراسم از رضا بابک بازیگر، منوچهر والی‌زاده صداپیشه و سیروس الوند کارگردان به عنوان سه هنرمند برجسته سینمای ایران تجلیل شد.

چشم بد دور که ما همچنان مدهوشیم و سرمست!

در ابتدای این مراسم، کلیپی از فیلم سینمایی «مادر» به یاد مرحوم علی حاتمی پخش شد و سپس منوچهر شاهسواری، دبیر جشنواره در صحبت‌هایی بیان کرد: هر زمان که به این لحظات می‌رسیم که قرار است راه را آغاز کنیم جز اینکه به دل‌هایمان مراجعه کنیم و دعای سفر بخوانیم چه چیز دیگری می‌توانیم بگوییم؟ چشم بد دور که ما همچنان مدهوشیم و سرمست! شما عزیزان که اهل هنر و فرهنگ هستید به این دو واژه باور دارید و به آن عمل می کنید: رنج و سرمستی! ما چهره می‌سازیم.

وی ادامه داد: حضرت حق یک چهره بیشتر به ما نداده است؛ اما در جهانی که ما در آن زیست می‌کنیم به دنبال آن هستیم که چهره دیگری از خود به جا بگذاریم. سینما و در حال تجربه ساختن چهره‌های متعددی از حال و هوای همه ما است.

دبیر جشنواره تاکید کرد: این تالار هم به وحدت شهره است و هم مزین به نام رودکی است. امشب برای من عزیز است. بزرگداشت سیروس الوند واقعا باعث خشنودی است و من برای ایشان آرزوی سلامتی دارم. رضا بابک که امشب مراسم تجلیلش برگزار می‌شود، یکی از بهترین‌های دنیای بازیگری است. آقای والی‌زاده نیز یکی از سلاطین دوران طلایی دوبله ایران هستند که به خاطر شرایط جسمانی در این مراسم حضور ندارند. اما چه باک که ما در وظیفه قدردانی خودمان به بود و نبود کاری نداریم و مفتخریم.

شاهسواری در پایان عنوان کرد: دوستی به من می گفت چهره های شاخص سینمای ایران کجا هستند و من گفتم جشنواره چهل و سوم فرصتی است که چهره شاخص سال‌های آینده در این صحنه بدرخشند. چون چهره‌های شاخص نیاز به فرصت دارند تا رنج و سرمستی را آغاز کنند.

سینما به تاریخ و زبان و فکر جان می‌بخشد

رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی دیگر سخنران این مراسم ضمن خوشامدگویی به حضار گفت: سینما خیالات را به نظم در می‌آورد و از آن میان حکایت‌هایی می‌آفریند که روایتگر احوالات نیک و بد ماست. سینما راوی بخشی از تاریخ و شکل دهنده حافظه جمعی است، به تاریخ و زبان و فکر جان می بخشد. گرچه سینما در جهان  و به طبع آن در ایران عمری طولانی ندارد اما عالمی که در آن متولد شده و زبانی که با آن سخن می‌گوید و روایتگری می‌کند در نزد متفکران و ادیبان از دیرباز شناخته شده است. 

فریدزاده با اشاره به نقلی در «فیه مافیه» ادامه داد: اگر راه‌ها مختلف است اما مقصد یکی است. نمی بینی که راه به کعبه بسیار است بعضی را از روم است و بعضی را از شام و بعضی را از چین و بعضی را از دریا از سوی هند و یمن؛ پس اگر در راه ها نظر کنی اختلاف عظیم و مباینت بی حد است اما چون به مقصود نظر کنی همه متفقند و یگانه و همه را درون ها به کعبه متفق است و درون ها را به کعبه ارتباطی و عشقی و محبتی عظیم است. در اندیشه گرفت نیست و درون  عالم آزادی است. زیرا اندیشه ها لطیفند و برایشان حکم نتوان کردن. 

رئیس سازمان سینمایی بیان کرد: این سخن مولانا جلال الدین بلخی است در شیراز که ۸۰۰ سال پیش بیان کرد. کمتر زبانی در جهان می‌توان یافت که پس از قرن ها چنین ترو تازه باشد. همین سخن تازه بگو تا که جهان تازه شود. چنانکه در آن زمان صنعتگران به خیال عالم نو خلق می کردند و دوستان و همراهان ما در این زمانه با صنعت تصویر جهانی در می افکنند که حال ما را حکایت و روایت می‌کند و مردمان را به طریق ثواب و سخن سدید رهنمون می سازد. تا باد چنین بادا.

در ادامه مراسم، ویدئویی درباره کارنامه کاری سیروس الوند، کارگردان سینمای ایران پخش شد که شامل مصاحبه با این فیلمساز و نمایش پشت صحنه آثارش بود. 
فریدون جیرانی، جواد طوسی و ماهور الوند برای تجلیل از سیروس الوند روی سن رفتند.‌ سپس سیروس الوند در شب تولد ۷۴ سالگی‌اش با تشویق حضار روی سن حاضر شد.