39827 اقتصادی 1403/12/23 - 08:00

مرثیه‌ای به‌ نام گزارش‌های «پوچ و مهمل»

در دوران دانشجویی استاد آماری داشتیم که یک جمله را در سه درس آمار۱، آمار۲ و روش تحقیق هر جلسه تکرار می‌کرد.

می‌گفت «آمارها همان میزانی که راست می گویند، دروغگو هستند». آنقدر این جمله را برای مایی که دانشجوی خبرنگاری بودیم تکرار کرد که آویزه گوشمان باشد؛ می‌گفت گول عدد و رقم را نخورید؛ "داد" نیست که از هر طرف بخوانید "داد" باشد.

راست می‌گفت؛ حداقل در این دو دهه و اندی کار خبرنگاری به وضوح خوش رقصی آمارها را دیده‌ام؛ اینکه تاریخ را قوم غالب می‌نویسد نه مغلوب و اینکه تا دولتی می رود، تازه اعداد و ارقام طلایی رنگ می بازد و سیاهه‌ای به جای می‌ماند از آنچه نباید می‌شد.

حالا چند روزی است که کلید واژه «پوچ و مهمل» در فضای افکار عمومی و رسانه‌ای تکرار می‌شود. فارغ از مخاطب آن گزارش و اینکه چه کسانی سعی در وارونه جلوه دادن حقیقت داشتند که البته با وجود گذر از چند لایه فیلتر دستگاه‌ها در نهایت از نگاه تیزبین رهبر انقلاب دور نماند، باید به این اندیشید که چرا دستگاه‌ها دروغ می بافند؟ پاسخ آن یک جمله است: نفع شخصی و تقدم آن بر منافع عمومی یک ملت.

زمان را به عقب برانیم و ببینیم که چطور یک گزارش درست سرنوشت و تاریخ یک ملت را تغییر می دهد و برعکس گزارش غلط به قهقرا می‌برد.

بارها از نقطه عطف پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط امام خمینی (ره) شنیده‌ایم. آنچه سبب شد در آن شرایط حساس امام امت این تصمیم تاریخی را بگیرند، گزارشی بود که از وضعیت عمومی و بودجه‌ای کشور به دست امام رسیده و همه چیز شفاف گفته شده بود.

و اما مورد دیگر تجربه رئیس دولت های نهم و دهم بود؛ او تعریف می کرد که به وی گفته بودند ۹۸ درصد قطعات پراید در داخل تولید می شود. بعدها وقتی بحران ارزی پیش آمد و دلار از یک‌هزار به سه هزار تومان رسید، همان خودروساز به بهانه گران شدن ارز قیمت خودرو را سه برابر افزایش داده بود؛ وقتی از او پرسیده بود که چرا وقتی قطعات تولید داخل است چه ربطی به دلار دارد، خودروساز به صراحت گفته بود که آن گزارش واقعی نبوده است!

یا در قضیه هدفمندی یارانه‌ها، وقتی در جلسه‌ای با حضور اصحاب رسانه تاثیر افزایش قیمت بنزین را پای تخته حساب و کتاب کرد و اطمینان داشت که با آزادسازی یارانه سوخت، آب از آب تکان نمی خورد و یارانه‌ نقدی جبران مافات می کند، نمی دانست که به زودی ورق بر می گردد و یارانه‌ نقدی به مصیبت دولت‌ها تبدیل می شود.

حتی دو دهه پیش وقتی مجلس هفتم طرح تثبیت قیمت ها را آن هم در کشوری که همیشه با تورم روبه‌رو بوده به تصویب رساند و نمایندگان اطمینان داشتند که با این کار معیشت مردم تضمین می شود، همین غیرواقع گرایی و ندیدن واقعیت ها گریبان اقتصاد کشور را گرفت. با اینکه همان زمان اقتصاددانان مستقل نسبت به عواقب آن هشدار دادند، امروز شاهد هستیم که چگونه روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر از کشور قاچاق می شود، آن هم به یک دلیل ساده: تفاوت بالای نرخ سوخت در داخل و آن سوی مرزها به دلیل تثبیت قیمت در بلندمدت.

یا حتی اکنون که ناترازی‌های بخش انرژی عیان شده، مشخص شده آن پولی که باید در شرکت‌های برق و گاز و نفت صرف امور زیربنایی و سرمایه گذاری جدید می شد، در ۱۶ سال گذشته صرف پرداخت یارانه‌های نقدی شده، به طوری که حالا دولت مستقر نه از عهده پرداخت یارانه ها بر می‌آید و نه می تواند سرمایه گذاری عظیم در حوزه انرژی برای رفع ناترازی انجام دهد.

از این موارد و ارزیابی‌های غلط و آمارهایی که دروغ می‌گویند می توان شواهد زیادی دست و پا کرد؛ از ارزیابی نادرست هزینه ایجاد یک پروژه عمرانی تا پیش بینی نادرست از ارقام بودجه که به کسری منجر می‌شود. از بیش از ۲ هزار طرح عمرانی با عمر بالای ۱۷ سال در کشور که روی دست دولت مانده است، تا بازنشستگی پیش از موعد که با هدف لاغر شدن بدنه اداری دولت انجام شد اما اکنون به ناترازی صندوق های بازنشستگی انجامیده است.



  1. ورزشگاه نقش‌جهان، میزبان نشست فرهنگی و هواداری
  2. محبوبیت «آقای قاضی» به همت «کرجی‌ها»
  3. ضرورت حمایت همه جانبه از زیرساخت‌های شعبه شمال‌غرب موسسه رازی برای حفظ امنیت سلامت کشور
  4. پاپ جدید انتخاب شد
  5. ترامپ مذاکرات هسته‌ای با عربستان را منوط به‌رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی نمی‌داند
  6. آغاز ایمن سازی چهار نقطه حادثه خیز جاده کندوان
  7. ترافیک سنگین در آزادراه تهران - شمال
  8. استاندار البرز: دستگاه های اجرایی و پیمانکاران موانع پروژه آزاد راه شمالی را برطرف کنند
  9. ضرورت برنامه ریزی مناسب برای زمان قطع برق اصناف البرز
  10. رهبر معظم انقلاب: مهمترین وظیفه حوزه، بلاغ مبین و زمینه‌سازی برای تمدن نوین اسلامی است
  11. شروع مذاکرات محرمانه بین رژیم صهیونیستی و سوریه
  12. شروع مذاکرات محرمانه بین رژیم صهیونیستی و سوریه
  13. مرتس: اتحادیه اروپا باید هزینه‌های نظامی را افزایش دهد
  14. معاون رئیس جمهوری آمریکا: مذاکرات با ایران در مسیر درست قرار دارد
  15. گزارشی از کنسرت‌های موسیقی/ پاپ‌ها از پایتخت کوچ کردند
  16. جوابیه دانشگاه علوم پزشکی البرز به مطلب منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر عدم توسعه ناوگان اورژانس البرز
  17. پنجشنبه‌ها در البرز تعطیل شد
  18. طارمی چطور جاودانه شد؟ / رویای شماره ۹۹ در دقیقه ۹۹
  19. رهبر معظم انقلاب از حضرت آیت‌الله نوری همدانی عیادت کردند
  20. عزم مدیریت شهری کرج برای گشودن گره های ترافیکی
  21. روان‌سازی ترافیک شمال کرج با اتصال به آزادراه شهید سلیمانی
  22. رونمایی از پوستر اردیبهشت شعر استان البرز
  23. اجرای ارکستر نوجوانان پایتخت و بازآفرینی «والس هرمان»
  24. فیلم «تاندربولتز» با افتتاحیه‌ای قدرتمند، صدر فروش را در اختیار گرفت
  25. طارمی مرد نجات‌بخش اینتر؛ جوزپه مه‌آتزا در انتظار هنرنمایی مهاجم ایرانی
  26. خودزنی آمریکا با اعمال تعرفه‌ بر پنل‌های خورشیدی؛ فرصت آسیا برای گذار به انرژی پاک
  27. نشریه کنگره آمریکا: سقوط آزاد محبوبیت سکاندار کاخ‌سفید/ ماه‌عسل ترامپ تمام‌شد
  28. حمله مشترک رژیم صهیونیستی و آمریکا به بندر الحدیده یمن
  29. توافق فرمانده ارتش پاکستان و عراقچی بر افزایش همکاری‌ها در منطقه
  30. رئیس‌جمهور: اگر نمی توانیم عدالت را در جامعه پیاده کنیم، مشکل از ما است
  31. سه پیشنهاد عارف برای ترویج فرهنگ «وقف علمی»
  32. اعضای جدید هیئت تنیس روی‌میز استان البرز معرفی شدند
  33. تأکید پزشکیان بر تسریع گردآوری داده‌ها برای طرح‌های جی‌نف، کاداستر و ماده ۱۶۹ مکرّر مالیاتی
  34. هیچ منفعتی برای امت اسلامی بالاتر از اتحاد نیست
  35. شکست لیورپول برابر چلسی پرانگیزه/ شکستی دیگر درا پرونده یونایتد
  36. تبریک مفتی عمان به‌مناسبت عملیات موشکی یمن در فرودگاه بن‌گوریون
  37. خبرهایی از نمایشگاه کتاب
  38. واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی با محوریت جذب سرمایه‌گذار خارجی
  39. واکنش‌ها به صفحه مجازی کاخ سفید در روز جهانی «جنگ ستارگان»
  40. بازار روغن تحت تأثیر تقاضای فصلی؛ کارخانه‌ها با تمام ظرفیت در حال تولیدند