«سیدعباس عراقچی» درباره بخش‌های مختلف کتاب خود با عنوان «قدرت مذاکره» به ویژه فصل «قدرت هوشمند» گفت: در سالگرد شهادت رئیس جمهور محترم و همراهان ایشان به ویژه دوست و برادر وزیر شهید امور خارجه شهید امیر عبداللهیان یاد و خاطره آن را گرامی می‌داریم و امیدواریم مسیر آغاز شده را با قوت ادامه دهیم.
وی ادامه داد: امیدوارم این کتاب در وهله اول به دانشجویان و همکارانم کمک کند چون حاصل ۴۰ سال تجربه سیاست خارجی است و در این ۴۰ سال من همچنان خودم را دانشجوی روابط بین‌الملل دانستم.
مذاکره مبتنی بر بده و بستان است و اگر کسی فکر می‌کند همه چیز را بگیرد و هیچ چیزی ندهد، امکان پذیر نیستوی در توضیح عنوان انتخابی برای این کتاب گفت: این عنوان سه بعد دارد، قدرتی که مذاکره کنندگان به اتکای مولفه های داخل کشور از آن برخوردار هستند. این حرف زدن اگر به قدرت پشت صحنه متکی نباشد خریداری ندارد. بعد دوم عنوان کتاب به قدرتی که مذاکره کننده شخصا نیاز دارد و سابقه و مهارت و قدرت خود است، باز می‌گردد. قدرت سوم قدرتی است که مذاکره برای کشور تولید می‌کند.
وزیر خارجه در ادامه با اشاره به اینکه مذاکره‌کننده باید پشتوانه‌هایی داشته باشد، خاطرنشان کرد: این پشتوانه می‌تواند توان نظامی، اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای و معنایی یا علمی و فناوری باشد. برخی هم ترکیب آنها هستند و مذاکره کننده باید از این توانمندی‌ها و مولفه‌های قدرت آگاه باشد تا بتواند به اتکای آنها مذاکره کند.
عراقچی ادامه داد: میدان مذاکره میدان نبرد اراده‌ها و استعدادها و قدرت پشت صحنه است که در مقابل صحنه به نبردی سخت تبدیل می‌شود.
وی درباره مولفه‌های قدرت در مذاکرات هسته‌ای جاری ایران گفت: اولا مذاکره زمانی صورت می‌گیرد که دیگر راه‌ها یا ناشدنی باشد یا هزینه بسیار زیادی داشته باشد، مذاکره مبتنی بر بده و بستان است و اگر کسی فکر می‌کند همه چیز را بگیرد و هیچ چیزی ندهد، امکان پذیر نیست و اگر کشور این قدرت را داشته باشد اساسا وارد مذاکره نمی‌شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه افزود: طرف مقابل اگر قادر به از بین بردن تاسیسات هسته‌ای ما بود لزومی به ورود به مذاکرات نداشت. ایران به اتکای نیروهای مسلح که دشمن را از حمله نظامی ناامید کردند، آنها را به پای میز مذاکره آورده است. توان دفاعی و موشک‌های ایران به مذاکره کننده قدرت می‌دهد چون طرف مقابل را از حمله نظامی منصرف و ناامید می‌کند.
عراقچی افزود: اگر آمریکایی‌ها می‌توانستند از طریق تحریم‌ها ایران را به زانو درآوردند، آن را ادامه می‌دادند و مذاکره نمی‌کردند. تحریم‌ها مردم را آزار داده اما به زانو در نیاورده است. اگر آمریکا می‌دانست که تا ۶ ماه دیگر می‌تواند با این فشار حداکثری ایران را به زانو درآورد مذاکره نمی‌کرد. ایجاد توانمندی در حوزه هسته‌ای و علمی به مذاکره کننده امکان نشستن در پشت میز مذاکره را می‌دهد.
ایران به اتکای نیروهای مسلح که دشمن را از حمله نظامی ناامید کردند، آنها را به پای میز مذاکره آورده استوی درباره بخشی از فصل کتاب خود که درباره مذاکرات غیر مستقیم است و دلایل غیر مستقیم بودن مذاکرات ایران و آمریکا گفت: این سوال، پرسش روز جامعه است، مذاکره غیر مستقیم اصلا عجیب نیست و در روابط بین‌الملل بسیار سابقه دارد و فلسفه میانجی از اینجا شروع شده است. ممکن است برخی کشورها به دلایل بسیاری حاضر به گفت‌وگو مستقیم نیستند و اینجا میانجی وارد می‌شود و این مذاکرات غیرمستقیم کاملا متداول است.
وزیر خارجه با اشاره به تجربه مذاکرات غیرمستقیم در سطوح بین‌الملل افزود: در حال حاضر روسیه و اوکراین به واسطه آمریکا مذاکره غیرمستقیم دارند، چند سال قبل صهیونیست‌ها و لبنان به واسطه آمریکا بر سر موضوعاتی مذاکره کردند بدون اینکه یکدیگر را ملاقات کنند.
وی درباره مشکلات مذاکره غیرمستقیم گفت: این گونه مذاکرات پیچیده؛ طولانی و شامل سوتفاهم است. گاهی نقش واسطه به نقش مخرب تبدیل می‌شود. ما به حسن‌نیت عمان اعتماد داریم اما برای آن کشور هم اعتباری است که در پی ایجاد صلح است.
در بهار ۱۴۰۰ مذاکرات غیرمستقیم و به واسطه اروپایی‌ها بود. یکی از واسطه‌های اروپایی ثقل سامعه ( دشواری در شنوایی) داشت که مجبور به صحبت کردن با صدای بلند می‌شدیم. اما نوشتن به صورت مکتوب هم مشکلات خود را دارد. احتمال رسیدن به توافق حتی با وجود مذاکره غیرمستقیم هم وجود دارد و امیدوارم به نتیجه منتج شود.
ایران باید مراقب جنگ روایت‌ها باشد
وزیر خارجه با اشاره به ضرورت هوشیاری رسانه‌ها درباره روایت غربی‌ها گفت: اصل کلی مهم نه فقط در مذاکره بلکه در هر واقعه‌ای، روایت است. اصل واقعه یک چیز و روایت آن چیز دیگری می‌تواند باشد. اینکه در پایان مذاکرات چه کسی موفق شده با اینکه چه روایتی از آن منتشر شود، متفاوت است. در چنین شرایطی هر طرفی سعی می‌کند داده‌های خود را کمتر و ستانده‌های خود را بیشتر نشان دهد. پس از هر مذاکره‌ای جنگ روایت‌ها شکل می‌گیرد و چه بسا برخی روایت‌ها یک پیروزی را به یک شکست و یا به عکس تبدیل می‌کند که نمونه آن را در روایت های نادرست درباره بتن‌ریزی در راکتور اراک شاهد بودیم.
عراقچی با اشاره به اینکه در مذاکرات جاری ایران و آمریکا یک جنگ روایت‌ها هم در جریان است، افزود: امیدوارم در این زمینه با کمک و همراهی رسانه‌ها اجازه ندهیم روایت دشمن غلبه یابد. هماهنگی میدان و دیپلماسی و رسانه برای پیشبرد مذاکرات موثر است و رسانه‌ها از کسی دستور نمی‌گیرند ولی باید مطلع باشند و اگر اطلاع یابند با توجه به غیرت ملی خود می‌دانند که چه بنویسند.
حفظ غنی‌سازی در داخل از اصول غیرقابل عدول ایران در مذاکرات است
وزیر امور خارجه درباره مواضع متفاوت آمریکایی‌ها هم گفت: آنچه طرف‌های مذاکراتی در رسانه‌ها اعلام می‌شود لزوما آن چیزی نیست که پشت میز اعلام می‌شود و یک جنگ رسانه‌ای در جریان است. از آمریکا و هیات حاکمه مواضع متناقض و متضاد زیاد می‌شنویم، آیا این ناشی از عدم تمرکز در واشنگتن است یا یک سبک مذاکراتی، پرسشی رایج است. اما سبک ایران این نیست و ایران بر سر اصول و مواضع بنیادین خود ایستاده است.
رئیس هیات مذاکره کننده ایران افزود: دفاع از حقوق مردم ایران در حوزه هسته‌ای به شمول غنی‌سازی از این اصول و از حقوق مردم است که نه در رسانه و نه در مواضع پشت میز مذاکره از آن کوتاه نمی‌آییم و این حق مردم ایران است و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند. ممکن است درباره این فرایند شفاف‌سازی کنیم اما هیچ یک تأسیسات هسته‌ای جمع‌آوری نخواهد شد.
استقبال ایران از سرمایه گذاری شرکت‌های امریکا در صنایع نفت و گاز
عراقچی در ادامه خاطر نشان کرد: ایران منعی برای حضور اقتصادی شرکت‌های آمریکایی ندارد و این منع را خود آمریکایی وضع کرده‌اند. ایران از سرمایه گذاری شرکت‌های امریکا در صنایع نفت و گاز استقبال می‌کند. آمریکا دو نوع تحریم علیه ایران وضع کرده که اولیه و ثانویه است و شرکت‌های آمریکایی پس از برجام به دلیل همین تحریم‌های اولیه خود امکان سرمایه‌گذاری نیافتند.