مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز دوشنبه این هفته (۱۶ تیر ماه) قطعنامهای را با درخواست از افغانستان برای رعایت حقوق بشر، پیروی از قوانین بینالمللی و اقدام قاطع علیه تروریسم، با ۱۱۶ رای موافق به تصویب رساند. دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی به این قطعنامه رای منفی دادند و به این ترتیب قطعنامه پیشنهادی آلمان با همراهی ایرلند و سوئد، با ۱۱۶ رای موافق، ۲ رای مخالف و ۱۲ رای ممتنع تصویب شد. مجمع عمومی سازمان ملل پیش از این نیز در آبان ماه ۱۴۰۱ (نوامبر ۲۰۲۲) قطعنامه مشابهی به تصویب رسانده بود.
مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب این قطعنامه ضمن ابراز نگرانی عمیق از وخامت اوضاع انسانی، اقتصادی و حقوق بشری در افغانستان، خواستار تغییر سیاستهای سختگیرانه و تضمین حکومت فراگیر در افغانستان شد. سازمان ملل همچنین متعهد به ادامه حمایت از مردم افغانستان در تلاش برای ساختن کشوری امن و باثبات، و عاری از تروریسم و مواد مخدر شد. این قطعنامه همچنین درباره برخی سیاستهای دولت طالبان از جمله «سرکوب زنان و دختران در افغانستان» ابراز نگرانی و بر تعهدات این کشور در چهارچوب قوانین بینالمللی تاکید کرد.
نماینده آلمان با ارائه پیش نویس قطعنامه در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که «هیچ جایگزینی برای تعامل با طالبان در افغانستان وجود ندارد.» وی با اشاره به نقش فعال کشورش در «روند دوحه» با هدایت سازمان ملل، خاطرنشان کرد که برلین از اشکال عملگرایانه و واقعگرایانه تعامل و همکاری با مقامات حکومت طالبان در افغانستان از جمله درباره موضوع بازگشت آوارگان افغان، استقبال میکند.
معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل ضمن تاکید بر اهمیت نگاه جامع و واقعبینانه به تحولات افغانستان، از جامعه جهانی خواست نقش فعالی در حمایت از بازسازی این کشور و بازگشت آن به جامعه بینالملل ایفا کند. «گنگ شوانگ» از جامعه جهانی خواست که وضعیت افغانستان را با نگاهی متوازن و واقعبینانه بنگرد و نقش سازندهای در حمایت از بازگشت هرچه سریعتر این کشور به جامعه بینالملل و کمک به مردم افغانستان برای دستیابی به یک زندگی باثبات ایفا کند.
حمایت قاطع بینالمللی از این قطعنامه برای کمک به صلح و ثبات در افغانستان در کنار رای مخالف آمریکا به قطعنامه مجمع عمومی با بهانههای واهی، یک بار دیگر نشان داد که آمریکا پس از خروج غیرمسئولانه از افغانستان در تابستان ۱۴۰۰ بعد از ۲۰ سال حضور ویرانگرانه در این کشور، همچنان و آشکارا با امنیت و ثبات در همسایه شرقی جمهوری اسلامی ایران مخالف است و منافع خود را در گسترش آشوب و ناامنی دنبال میکند.
قدردانی سازمان ملل از ایران برای میزبانی از آوارگان افغان
نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در توجیه رای منفی واشنگتن به این قطعنامه، ضمن تکرار ادعاهایی علیه ایران اعلام کرد: ما از ابراز قدردانی این قطعنامه از جمهوری اسلامی ایران نگران هستیم! نمایندگی آمریکا ادعا کرد: نزدیک به چهار سال پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، ما به همان گفتوگوهای گذشته ادامه میدهیم و با همان باصطلاح مقامات طالبان درباره بهبود اوضاع در افغانستان تعامل میکنیم بدون اینکه درخواست نتیجهای از آنان داشته باشیم. «جاناتان شرایر» سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل افزود: ما نمیتوانیم به تقویت طالبان ادامه دهیم و همزمان از آنها بخواهیم که به تعهدات بینالمللی پایبند باشند؛ این مواضع در تناقض با یکدیگر هستند. «روند دوحه» نیز نتایج مشخصی نداشته و آمریکا نسبت به تمایل طالبان برای مشارکت با حسن نیت در این روند عمیقا تردید دارد.
قدردانی سازمان ملل از میزبانی جمهوری اسلامی ایران از میلیونها آواره افغانستانی در حالی است که در دو هفته گذشته همزمان با خروج داوطلبانه تعدادی از اتباع غیرمجاز افغانستانی از ایران، برخی افراد و رسانهها اقدام به فضاسازی علیه جمهوری اسلامی ایران در این خصوص کردهاند.
«زلمی خلیلزاد» نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل و سفیر اسبق آمریکا در عراق، روز سهشنبه ۱۰ تیر ماه در شبکه «ایکس» ادعا کرد: در چند روز گذشته، دولت ایران هزاران مهاجر افغان را به زور از کشور اخراج کرده است....شیوهای که جمهوری اسلامی برای اخراج مهاجرین افغان در پیش گرفته، ناگهانی و بدون هیچگونه هماهنگی با مقامات افغانستان است. این کار نادرست است و من آن را محکوم میکنم!... حتی اگر تعدادی معدود از آنها توسط اسرائیل جذب شده باشند، باید فقط همان افراد پاسخگو باشند، نه دهها هزار نفر دیگر. البته ایران حق دارد تصمیم بگیرد مهاجران را بازگرداند، اما به عنوان یک کشور همسایه، موظف است روند بازگشت را بهگونهای برنامهریزی کند که از بروز بحران انسانی جلوگیری شود. »
خلیلزاد روز چهارشنبه ۱۸ تیر ماه در مطلب دیگری ضمن ادعای «اخراج صدها هزار مهاجر افغان بدون تذکر قبلی» نوشت: چگونه ممکن است کشوری که با فقر پس از جنگ دستوپنجه نرم میکند، بتواند در چنین مدت کوتاهی این تعداد عظیم مهاجر را جذب کند؟...یکی از اقداماتی که میتواند بسیار مؤثر باشد این است که ایران سرعت روند اخراج را کاهش دهد و با نهادهای امدادرسان افغان و بینالمللی هماهنگ شود. اگر بخواهند میتوانند مهاجران را بازگردانند – اما به شیوهای مدنی و آبرومندانه که باعث آشفتگی نشود.»