نشست خبری بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی و مراسم رونمایی از پوستر جشنواره، صبح امروز چهارشنبه ۲ مهرماه با حضور مدیران هنرهای نمایشی، دبیر و مدیران بخش‌های مختلف رویداد در سالن مشاهیر مجموعه تئاترشهر، برگزار شد.
بیست و دومین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی سنتی از مرداد آغاز شده و تا ۱۸ مهر سال جاری به دبیری سیاوش ستاری ادامه دارد.
سعید اسدی، مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی ایران در این نشست اظهار داشت: این جشنواره مایه‌ها، نشانه‌ها و نقاط برجسته‌ای از گذشته را زنده می‌کند و می‌تواند برای ما هویتی جهانی ایجاد کند، کما اینکه تاکنون چنین کرده است. می‌توان گفت در حوزه درام ایرانی و نمایش ایرانی، آثاری منحصربه‌فرد داریم که نظیر آن‌ها در جهان وجود ندارد و می‌توانند موضوع پژوهش‌های جهانی قرار گیرند و حتی مورد اقبال، تقلید یا بازآفرینی قرار گیرند.
وی با بیان اینکه دبیر جشنواره با رویکردی متفاوت و نوین به مقوله نمایش‌های آیینی و سنتی توجه نشان داده تاکید کرد: فراخوان این جشنواره نشان‌دهنده این است که در سراسر ایران به تمام آیین‌های ایرانی پرداخته می‌شود این پیوند سازنده بین گذشته و حال در آموزش و پژوهش پیگیری است. همچنین رویکردی که دوستان برای ایجاد ارتباط جهانی و گفت‌وگوی بین‌فرهنگی و جهان میان‌فرهنگی مدنظر داشتند، به نظر من رویدادی بسیار خجسته است.
وی افزود: علی‌رغم تمامی دشواری‌هایی که امسال با توجه به شرایط موجود، از جمله محدودیت‌های مالی و فضاهای در دسترس، با آن مواجه بودیم، گروه همراه جشنواره بسیار کوشا و فعال بوده و با توان شبانه‌روزی تلاش کردند تا پیوندی بین جشنواره آیینی و سنتی و سراسر ایران برقرار کنند. بسیار خرسندم که امروز با نام نمایش‌های ایرانی، نام ایران را زنده می‌کنیم.
سیاوش ستاری دبیر بیست و دومین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در ادامه این نشست با اعلام این خبر که مدرسه‌ای به وسعت ایران‌زمین ساختیم توضیح داد: ۱۲۰ کارگاه ۱۵ روزه، در ۶۵ شهر ایران برگزار شد. یک هزار و ۸۵۴ هنرجو در این کارگاه‌ها شرکت و گواهی پایان دوره دریافت کردند و مجموعاً پنج هزار و ۴۸۰ ساعت آموزش ارائه شد. در بسیاری از این رشته‌ها در ایران فقط یک نفر باقی مانده که آن‌ها را اجرا می‌کند.
وی افزود: استادی توان حرکت نداشت، زیر بغلش را گرفتیم و بردیم. امیدوارم واقعاً کمی بیشتر به این مقوله توجه کنیم. واقعاً آخرین قطره‌های این میراث در جریان است.
ستاری با بیان اینکه نمایش‌های ایرانی و سنتی، به یک خانه نیاز دارند تاکید کرد: فقط یک ساختمان به ما بدهید تا بنیاد و مدرسه و تماشاخانه دائمی نمایش ایرانی شود. یکی از این ساختمان‌های قدیمی را که در اختیار شهرداری، میراث فرهنگی یا ده‌ها سازمان دیگر است، به ما بدهید تا یک تماشاخانه نمایش ایرانی داشته باشیم.
برگزاری دو ماهه جشنواره مهم‌ترین ویژگی آن است
ستاری با یادآوری اینکه چهار ماه پیش برای دبیری این رویداد دعوت شده بیان کرد: چرا زودتر این کار را نکردند؟ وقتی دو سال زمان داریم چرا سریع‌تر انتخاب نمی‌کنند؟ جشنواره سنتی، اگر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود، باید دبیری داشته باشد که دست‌کم دو سال فرصت داشته باشد تا فکر کند.
دبیر بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با تاکید بر این این که تمام آموزش‌های هنرهای نمایشی توسط مؤسسات فرهنگی خصوصی، آموزشگاه‌های هنرهای نمایشی خصوصی، انجمن‌های هنرهای نمایشی و مؤسسات فرهنگی خصوصی انجام شد، گفت: تعداد انگشت‌شماری از ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراکز دولتی، شهرداری‌ها و کانون‌های پرورش فکری با ما همکاری کردند، اما غالباً آموزشگاه‌های هنرهای نمایشی خصوصی و انجمن‌های هنرهای نمایشی بانی این اتفاق بزرگ بودند. ۸۰ درصد هزینه‌های این برنامه را این دوستان تأمین کردند. یعنی معلم را بردند، آوردند، اسکان دادند، کارگاه برگزار و پذیرایی کردند. ما فقط دستمزد ناچیزی، در حد یک هدیه، به معلم پرداخت کردیم.
وی برگزاری دو ماهه جشنواره را مهم‌ترین ویژگی آن دانست و توضیح داد: همیشه عادت بر این بوده که ستاد سه ماه، چهار ماه یا پنج ماه کار می‌کرده و یک هفته تا ده روز جشنواره برگزار می‌شده ولی ما بیش از یک ماه و نیم است که در حال برگزاری جشنواره هستیم. از ۲۰ مرداد، مدام هر روز درگیر اتفاقی هستیم. در بخش نهایی، ما دو بخش اجراهای داخل سالن و بخش فضای باز داریم. برای بخش داخل سالن، دو شکل پذیرش اثر داشتیم که شامل بخش تازه‌ها، یعنی تولیدات جدید، و بخش مرور می‌شد. متأسفانه به دلیل کمبود وقت و فرصت، امسال بخش تازه‌هایمان رونق خوبی ندارد. از مجموع ۱۵ اثری که ظرفیت پذیرش داشتیم، سه اثر تولید جدید هستند و ۱۲ اثر از بخش مرور داریم. این نمایش‌ها در سه سالن اصلی، یعنی سالن چهارسو، سالن قشقایی و سالن سایه از مجموعه تئاتر شهر، تالار حافظ اجرا می‌شود. در این جشنواره غیر رقابتی هفت اثر از استان‌ها و هشت اثر از تهران هستند. هر نمایش دو اجرا در جشنواره خواهد داشت.
ستاری ادامه داد: در بخش فضای بازمان، یک پاتوق نمایش ایرانی داریم که بسیار گسترده است و هر شب تمام اشکال نمایش سنتی را در آن می‌بینیم. در این پاتوق، ۸۰ هنرمند خواهند درخشید.
دبیر بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با اعلام این خبر که در بخش بین‌الملل، متأسفانه ظرفیت مالی برای حضور آثار خارجی وجود نداشت، افزود: حتی به من گفته شد که نیازی نیست این بخش خیلی مورد توجه قرار گیرد و می‌تواند جشنواره بین‌المللی نباشد. اما ما تلاش کردیم در بخش پژوهش، که نسبت به دوره‌های قبل بسیار گسترده و پراهمیت است، کشورهایی را داشته باشیم دو کشور به صورت حضوری نمایندگانی دارند و ۹ کشور به صورت آنلاین حضور خواهند داشت.
او درباره رقم بودجه توضیح داد: بعد از توافق اولیه من با جشنواره، از من خواسته شد طرح تازه‌ای برای جشنواره ارائه کنم و برآورد ارائه بدهم. ۱۹ میلیارد تومان بودجه مصوب جشنواره بود. از ما خواستند حامی مالی داشته باشیم و ما هم بر حسب رقم ۱۹ میلیارد تومان شروع به کار کردیم اما سه روز پیش گفتند چهار میلیارد تومان از رقم بودجه کم می‌شود و ۱۰ درصد هم به صورت مالیات کسر خواهد شد. بنابراین رقم بودجه ما حدود ۱۳ میلیارد تومان است.
پنج نشست تخصصی
ابراهیم گله‌دار زاده دبیر بخش پژوهش در ادامه نشست بیان کرد: در طول جشنواره پنج نشست تخصصی خواهیم داشت که از سوم مهر ماه ساعت ۱۵ آغاز خواهد شد و تا هفتم مهر ماه ادامه خواهد داشت. پرده‌خوانی، نقالی خوانی، سایه‌های سنتی خیال، عروسک‌های نخی، نمایش‌های عروسکی دست کشی سنتی ایران و جهان، نمایش آیینی و سنتی و روایتگری را خواهیم داشت. همچنین ورود برای همه در این نشست‌ها آزاد است و سعی شده برپایه‌های نظری ورود کنیم.
وی با ابراز تأسف از حذف واحدهای نمایش ایرانی مانند تعزیه در دانشگاه‌ها گفت: با این وضعیت کجای دنیا باید تعزیه را آموزش بدهند؟ اگر معلم و منابع نداریم، باید تامین کنیم. پس دانشگاه تربیت مدرس برای چیست؟ قطعا می‌توانیم معلم تربیت کنیم ولی ضرورتش حس نشده است. این بی‌توجهی شگفت‌انگیز است که نگاه فصلی به مقولات داریم. انتظار اولم این است که دانشگاه‌ها این فریاد را بشنوند.
قدردانی از برپایی کارگاه‌های آموزشی در شهرهای گوناگون
رضا مردانی مدیرکل‌هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با تاکید بر این که بخشی از آیین‌ها و سنت‌های ما برگرفته از هویت و میراث فرهنگی کشور عزیزمان ایران است، گفت: آن چیزی که مفهوم می‌بخشد و زیبایی‌ها را به‌نمایش می‌گذارد میراث ملموس ماست. این جشنواره به نسل جوان کمک می‌کند تا با هویت فرهنگی و هنری آشنا شوند. پاسداشت هویت فرهنگی ایرانی اسلامی دربرنامه‌های آقای وزیر هم گنجانده شده است. چه بهتر که این کار در قالب نمایش صورت بگیرد. دوستان برای نخستین بار در این جشنواره شهر به شهر حضور داشتند و کلاس تخصصی برگزار کردند.
وی با تقدیر از برپایی کارگاه‌های آموزشی این دوره از جشنواره در شهرهای گوناگون، این حرکت را تحسین آمیز دانست و ابراز امیدواری کرد که این کار استمرار داشته باشد.
به گزارش ایرنا، در این نشست پوستر بیست و دومین دوره جشنواره با طراحی مرضیه سرمشقی و رفعت هاشمی سی‌سخت با حضور مدیر کل هنرهای نمایشی، دبیر جشنواره و هنرمندان و چهره‌هایی چون داود فتحعلی‌بیگی، محمدحسین ناصربخت، سعید اسدی و ... رونمایی شد.
جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در ۱۲ مهر ماه افتتاح و از ۱۳ مهر ماه اجراهای صحنه‌ای آغاز می‌شود. در نهایت ۱۷ مهر ماه اختتامیه جشنواره برگزار خواهد شد.