محمد جعفر قائم پناه روز شنبه در آیین آغاز سال جدید زراعی که در سالن اجلاس سران برگزار شد، آغاز سال زراعی را فرصتی برای بازنگری در مدیریت منابع کلان کشور به‌ویژه آب دانست و افزود: ضروری است آب بر مدار آمایش سرزمین و بهره وری و تولید بر مدار معقولیت و پایداری قرار گیرد.
معاون اجرایی رئیس جمهوری با اشاره به سهم بالای بخش کشاورزی در مصرف منابع آبی، اظهار داشت: تخمین ها نشان می‌دهد سهم بخش کشاورزی در کشور ۷۰ تا ۹۰ درصد، مصرف خانگی هفت تا ۹ درصد و مصرف صنعتی حدود ۶ درصد است و به طور مثال سه استان خوزستان، فارس و تهران به تنهایی ۳۵ درصد آب کشاورزی کشور را مصرف می کنند.
وی اضافه کرد: همچنین برای تولید یک کیلوگرم گندم یک‌هزار و ۵۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود که ۳۴ درصد بالاتر از میانگین جهانی است.
قائم پناه با بیان اینکه تامین آب از منابعی همچون آب‌شیرین کن ها هزینه ای چندین برابر کشاورزی برای کشور دارد، گفت: جهت گیری اسناد بالادستی روشن است و باید به سمت کشاورزی کم‌آب‌بر و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین حرکت کنیم.
وی گفت: در قانون برنامه هفتم توسعه اهداف روشنی همچون افزایش حداقل ۱۰ میلیون تن محصولات گلخانه ای، توسعه کشاورزی فراسرزمینی در سطح ۲ میلیون هکتار و اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبیاری نوین پیش بینی شده است.
معاون اجرایی رئیس جمهوری، تغییر الگوی کشت را محور سیاست های بخش کشاورزی دانست و تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی موظف است هر سال برنامه تولید بهینه الگوی کشت را سه ماه پیش از آغاز سال زراعی تدوین کند. بنابراین حمایت های مالی دولت باید بر همین اساس و اجرای الگوی کشت اعمال شود.
وی با تاکید بر ضرورت شفافیت در حکمرانی آب افزود: تراز هرحوضه آبی، وسعت سفره های زیرزمینی، الگوی کشت و میزان حمایت ها باید علنی شود و در دسترس کشاورزان و افکار عمومی قرار گیرد، زیرا قانون نیز وزارت نیرو را مکلف کرده آب بخش کشاورزی را به صورت حجمی تخصیص دهد تا بهره برداران به سمت صرفه‌جویی و کشت سازگار با محیط‌زیست حرکت کنند.
کشت گلخانه ای، پیشران کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری
قائم پناه اظهار داشت: کشت گلخانه ای پیشران کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری است و کشاورزی فراسرزمینی نیز به عنوان ابزار مکمل امنیت غذایی کشور را در شرایط تنش آبی تضمین می‌کند، سیاست کشور ترکیب خودکفایی هوشمند داخلی با تامین هدفمند برون مرزی است تا فشار بر منابع داخلی کاهش یابد.
معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، کشاورز ایرانی را سرمایه انسانی نظام تولید غذا دانست و گفت: تغییر الگوی کشت و شیوه آبیاری بدون آموزش، بیمه، تسهیلات و توسعه بازار محقق نمی‌شود؛ بر همین اساس در برنامه هفتم، حمایت‌های مالی و قیمتی به کیفیت محصول و رعایت الگوی کشت پیوند خورده است.
وی، امنیت غذایی را خط قرمز کشور دانست و افزود: تحقق این هدف در گرو اصلاح مصرف آب و الگوی کشت مبتنی بر آمایش سرزمین است. بنابراین فناوری بخش جدایی ناپذیر تحول در بخش کشاورزی و حکمرانی آب است یعنی بدون شفافیت و مشارکت بهره برداران این امر امکان پذیر نیست.
قائم پناه با هشدار نسبت به تبعات بی توجهی به منابع طبیعی ادامه داد: اگر سفره های آب زیرزمینی خالی شود، بناهای تاریخی و شهرها با خطر فرونشست روبه‌رو می شوند، لذا خشک شدن تالاب ها، فرسایش خاک، گردوغبار و تخریب رودها از پیامدهای بی‌توجهی به مدیریت منابع آب است.
وی با اشاره به اینکه باید با طبیعت به جای جنگ، سازش کنیم و به نقطه تعادل برسیم، افزود: آغاز سال زراعی جدید فرصتی است تا برای حفظ منابع آبی، کشت را عقلانی تر و بهره وری را بیشتر کنیم و در سایه قانون و علم علاوه بر نان مردم، جان سرزمین را نیز حفظ کنیم.