سارا نصرتی/ به گزارش دیوان نیوز و به نقل ازدنیای هوادار؛ اما عرضه این محصولات با قیمت‌های جدید باعث شده تا کسی نسبت به خرید این سبد غذایی رغبت نکند و برای برداشتن این محصولات به سمت قفسه‌ها و یخچال‌های فروشگاه‌ها نرود. سرعت افزایش قیمت برخی محصولات لبنی آنقدر بالاست که هر بار که به فروشگاه مراجعه می‌کنیم، قیمت جدیدی از آنها را در قفسه‌ها می‌بینیم. صنایع لبنی دلیل افزایش قیمت‌ها را گرانی مواد اولیه تولید از جمله شیرخام عنوان می‌کنند، اما دامداران می‌گویند شیرخام را نه‌تنها گران به صنایع لبنی نمی‌فروشند، بلکه به زیان هم می‌فروشند.
شوربختانه مصرف لبنیات در برخی خانوارها هفتگی یا ماهانه شده است! اگر افزایش قیمت به همین روال پیش برود، در چند سال آینده خبری از ایرانی‌هایی با فیزیک‌بدنی تنومند نیست؛ چرا که انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع کشور اعلام کرده که اگر مصرف شیر و لبنیات کاهش پیدا کند، علاوه بر کوتاه‌شدن قد فرزندان در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده، شاهد بیماری‌هایی نظیر پوکی استخوان و راشیتیسم خواهیم بود؛ که هزینه‌های بیماری‌های ناشی از درمان کمبود مصرف لبنیات به مراتب بالاتر است. اما اختیار افزایش یا کاهش قیمت لبنیات به هیچ وجه در اختیار تولیدکنندگان نیست، سازوکار تولید، بازار و اقتصاد کلان کشور هر کدام به نوبه خود بر یک منطقی حکمفرما هستند که همه باید در کنار هم دیده شوند. محصولات لبنی با ۴۰۰ برند حاضر در بازار کاملا رقابتی است و هر برندی برای حفظ سهم خود در بازار حاضر به عرضه محصولات با قیمت مناسب‌تر است. در واقع رقابت شرکت‌ها در کسب سهم از بازار بجای انتقال به بخش توزیع و خرده فروشی به مصرف کننده منتقل می‌شود. شیرخام کیفی که در محصولات لبنی استفاده می‌شود توسط دامداری‌های صنعتی تولید می‌شود که بخشی از این دامداری‌ها خصوصی هستند و اگر مسئولان نگران افزایش قیمت محصولات لبنی هستند دامداری‌های خصوصی را مجاب کنند تا شیر را با قیمت معقول در اختیار کارخانجات لبنی قرار دهند.
امکان دپو شیر خام برای دامداران به دلیل فساد پذیری وجود ندارد، دامداران هر آنچه روزانه تولید می‌کند را با قیمت مصوب به کارخانه‌های لبنی می‌فروشند، در نتیجه هیچ بهانه‌ای برای مقصر دانستن دامداران در افزایش قیمت محصولات لنبی وجود ندارد. نشت نهاده‌های خوراک دام از سامانه بازارگاه و توزیع آن بین افرادی که دامدار نیستند و تنها نقش دلال را دارند را می توان از دلایل مشکلات تامین نهاده‌ها برشمرد. کمبود و افزایش قیمت نهاده‌های خوراک دام از دلایلی هستند که موجب بالا رفتن هزینه تولید شده و بر اساس آن باید قیمت شیرخام افزایش یابد. قیمت شیر خام در قیمت تمام شده محصولات لبنی نقش اساسی را دارد و وقتی قیمت شیر خام بیش از۵۰ درصد افزایش یافته است، می‌توان انتظار داشت که قیمت محصولات لبنی افزایش نیابد؟ کارخانه‌ها شیر را با قیمت بیشتری می‌خرند و مجبورند برای جلوگیری از ضرر قیمت‌ها را افزایش دهند اما در بین افکار عمومی این طور به نظر می‌رسد که تولید کنندگان از سر طمع قیمت‌ها را افزایش داده و گران فروشی می‌کنند اما مشخص است این تصویر سازی صحیح نبوده و این کار جاخالی دادن است به طوری که وزارتخانه از زیر فشار افکار عمومی رهایی یافته و کارخانه‌ها را در مقابل افکار عمومی قرار داده است. همه عوامل افزایش قیمت اتفاق افتاده و دولت برای کارخانه‌ها هیچ تصمیمی نگرفته است. سوال این است که آیا با همچین وضعیتی می توان قیمت لبنیات را افزایش نداد؟
حمایت از تولید داخل و رفع موانع تولید فقط در حد شعار است، در حالی که در مقام عمل تولیدکننده همواره متهم بوده و ناکارآمدی‌ها به بخش خصوصی نسبت داده می‌شود. زمانی که در کشور سیاست‌های اقتصاد کلان افزایش هزینه‌های تولید را به تولیدکننده تحمیل می‌کند، چاره‌ای جز افزایش قیمت محصول نهایی تولید شده وجود ندارد. بنابراین این منطق بازار است و نباید به آن اعتراضی وارد کنیم ولی تولیدکنندگان هم قبول دارند که مصرف‌کنندگان قدرت خرید شان کمتر شده است و اگر تولیدکننده قیمت‌ها خود را افزایش ندهد صدها خانوار دچار مشکل شده و کارگران آن کارخانه‌ها از کار بیکار می‌شوند. مسئولیت تولیدکننده تامین کالاست و مسئولیت نظام سیاستگذاری کشور است که باید تصمیماتی اتخاذ کند که قدرت خرید مردم را بالا ببرد، مسئولیت بالا بردن قدرت خرید مردم با تولیدکننده نیست.
نظام سیاستگذاری مسئول جلوگیری از افزایش هزینه‌های تولید و جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم است. تولید کننده مسئولیت دارد کالا را با بهترین شکل تولید کرده و در همه نقاط کشور به طوری توزیع کند که هر ایرانی به محصولات لبنی پاستوریزه سالم دسترسی داشته باشد و در مقابل نیز اگر این محصولات نقصی داشت تولیدکنندگان باید پاسخگو باشند. نمی‌توان از تولید کننده توقع داشت در شرایطی که همه مؤلفه‌های تولید کالا افزایش قیمت داشته قیمت کالای خود را افزایش ندهد.
به هر حال در این راستا باید هم دولت، صنایع تولیدی و دامداری ها کمک کنند تا مردم از مصرف لبنیات گریزان نشوند چرا که روزی همه چوبش را خواهند خورد. به‌عنوان مثال اگر دولت در این امر کوتاه بیاید باید یک روزی به جای آن اقدام به واردات دارو کند، صنایع هم اگر کوتاه نیایند واحدهایشان تعطیل شده و مشتری نخواهند داشت، دامپروری‌ها هم اگر کوتاه نیایند روزی شیرشان به فروش نخواهد رسید.
نویسنده: سارا نصرتی