19899 یادداشت 1401/03/21 - 11:00

چرایی افزایش بی‌رویه قیمت لبنیات؛

سیلی گرانی‌ها

بر هیچکس پوشیده نیست که مصرف لبنیات و فرآورده‌های آن چه منفعتی برای مصرف‌کنندگان دارد.

سارا نصرتی/ به گزارش دیوان نیوز و به نقل ازدنیای هوادار؛ اما عرضه این محصولات با قیمت‌های جدید باعث شده تا کسی نسبت به خرید این سبد غذایی رغبت نکند و برای برداشتن این محصولات به سمت قفسه‌ها و یخچال‌های فروشگاه‌ها نرود. سرعت افزایش قیمت برخی محصولات لبنی آنقدر بالاست که هر بار که به فروشگاه مراجعه می‌کنیم، قیمت جدیدی از آنها را در قفسه‌ها می‌بینیم. صنایع لبنی دلیل افزایش قیمت‌ها را گرانی مواد اولیه تولید از جمله شیرخام عنوان می‌کنند، اما دامداران می‌گویند شیرخام را نه‌تنها گران به صنایع لبنی نمی‌فروشند، بلکه به زیان هم می‌فروشند.
شوربختانه مصرف لبنیات در برخی خانوارها هفتگی یا ماهانه شده است! اگر افزایش قیمت به همین روال پیش برود، در چند سال آینده خبری از ایرانی‌هایی با فیزیک‌بدنی تنومند نیست؛ چرا که انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع کشور اعلام کرده که اگر مصرف شیر و لبنیات کاهش پیدا کند، علاوه بر کوتاه‌شدن قد فرزندان در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده، شاهد بیماری‌هایی نظیر پوکی استخوان و راشیتیسم خواهیم بود؛ که هزینه‌های بیماری‌های ناشی از درمان کمبود مصرف لبنیات به مراتب بالاتر است. اما اختیار افزایش یا کاهش قیمت لبنیات به هیچ وجه در اختیار تولیدکنندگان نیست، سازوکار تولید، بازار و اقتصاد کلان کشور هر کدام به نوبه خود بر یک منطقی حکمفرما هستند که همه باید در کنار هم دیده شوند. محصولات لبنی با ۴۰۰ برند حاضر در بازار کاملا رقابتی است و هر برندی برای حفظ سهم خود در بازار حاضر به عرضه محصولات با قیمت مناسب‌تر است. در واقع رقابت شرکت‌ها در کسب سهم از بازار بجای انتقال به بخش توزیع و خرده فروشی به مصرف کننده منتقل می‌شود. شیرخام کیفی که در محصولات لبنی استفاده می‌شود توسط دامداری‌های صنعتی تولید می‌شود که بخشی از این دامداری‌ها خصوصی هستند و اگر مسئولان نگران افزایش قیمت محصولات لبنی هستند دامداری‌های خصوصی را مجاب کنند تا شیر را با قیمت معقول در اختیار کارخانجات لبنی قرار دهند.
امکان دپو شیر خام برای دامداران به دلیل فساد پذیری وجود ندارد، دامداران هر آنچه روزانه تولید می‌کند را با قیمت مصوب به کارخانه‌های لبنی می‌فروشند، در نتیجه هیچ بهانه‌ای برای مقصر دانستن دامداران در افزایش قیمت محصولات لنبی وجود ندارد. نشت نهاده‌های خوراک دام از سامانه بازارگاه و توزیع آن بین افرادی که دامدار نیستند و تنها نقش دلال را دارند را می توان از دلایل مشکلات تامین نهاده‌ها برشمرد. کمبود و افزایش قیمت نهاده‌های خوراک دام از دلایلی هستند که موجب بالا رفتن هزینه تولید شده و بر اساس آن باید قیمت شیرخام افزایش یابد. قیمت شیر خام در قیمت تمام شده محصولات لبنی نقش اساسی را دارد و وقتی قیمت شیر خام بیش از۵۰ درصد افزایش یافته است، می‌توان انتظار داشت که قیمت محصولات لبنی افزایش نیابد؟ کارخانه‌ها شیر را با قیمت بیشتری می‌خرند و مجبورند برای جلوگیری از ضرر قیمت‌ها را افزایش دهند اما در بین افکار عمومی این طور به نظر می‌رسد که تولید کنندگان از سر طمع قیمت‌ها را افزایش داده و گران فروشی می‌کنند اما مشخص است این تصویر سازی صحیح نبوده و این کار جاخالی دادن است به طوری که وزارتخانه از زیر فشار افکار عمومی رهایی یافته و کارخانه‌ها را در مقابل افکار عمومی قرار داده است. همه عوامل افزایش قیمت اتفاق افتاده و دولت برای کارخانه‌ها هیچ تصمیمی نگرفته است. سوال این است که آیا با همچین وضعیتی می توان قیمت لبنیات را افزایش نداد؟
حمایت از تولید داخل و رفع موانع تولید فقط در حد شعار است، در حالی که در مقام عمل تولیدکننده همواره متهم بوده و ناکارآمدی‌ها به بخش خصوصی نسبت داده می‌شود. زمانی که در کشور سیاست‌های اقتصاد کلان افزایش هزینه‌های تولید را به تولیدکننده تحمیل می‌کند، چاره‌ای جز افزایش قیمت محصول نهایی تولید شده وجود ندارد. بنابراین این منطق بازار است و نباید به آن اعتراضی وارد کنیم ولی تولیدکنندگان هم قبول دارند که مصرف‌کنندگان قدرت خرید شان کمتر شده است و اگر تولیدکننده قیمت‌ها خود را افزایش ندهد صدها خانوار دچار مشکل شده و کارگران آن کارخانه‌ها از کار بیکار می‌شوند. مسئولیت تولیدکننده تامین کالاست و مسئولیت نظام سیاست‌گذاری کشور است که باید تصمیماتی اتخاذ کند که قدرت خرید مردم را بالا ببرد، مسئولیت بالا بردن قدرت خرید مردم با تولیدکننده نیست.
نظام سیاستگذاری مسئول جلوگیری از افزایش هزینه‌های تولید و جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم است. تولید کننده مسئولیت دارد کالا را با بهترین شکل تولید کرده و در همه نقاط کشور به طوری توزیع کند که هر ایرانی به محصولات لبنی پاستوریزه سالم دسترسی داشته باشد و در مقابل نیز اگر این محصولات نقصی داشت تولیدکنندگان باید پاسخگو باشند. نمی‌توان از تولید کننده توقع داشت در شرایطی که همه مؤلفه‌های تولید کالا افزایش قیمت داشته قیمت کالای خود را افزایش ندهد.
به هر حال در این راستا باید هم دولت، صنایع تولیدی و دامداری ها کمک کنند تا مردم از مصرف لبنیات گریزان نشوند چرا که روزی همه چوبش را خواهند خورد. به‌عنوان مثال اگر دولت در این امر کوتاه بیاید باید یک روزی به جای آن اقدام به واردات دارو کند، صنایع هم اگر کوتاه نیایند واحدهایشان تعطیل شده و مشتری نخواهند داشت، دامپروری‌ها هم اگر کوتاه نیایند روزی شیرشان به فروش نخواهد رسید.

نویسنده: سارا نصرتی



  1. شناگر اصفهانی رکورد ملی خود را جابه‌جا کرد
  2. برگزاری اولین گردهمایی مشترک رؤسای هیئت‌ها، انجمن‌های ورزشی و  مسئولان کمیته‌های پارکور کشور
  3. درهای نمایشگاه رسانه های ایران باز شد
  4. افزایش دو و نیم برابری بودجه فرهنگی شهرداری کرج
  5. آیین تحلیف اعضای هیئت منصفه مطبوعات البرز برگزار شد
  6. گرم‌ترین آذر ۳۳ سال اخیر کشور ثبت شد
  7. خواص بسترساز مشارکت حداکثری در انتخابات شوند
  8.  روایت تکراری اختلاف و التهاب
  9. یک هشتم لیگ قهرمانان آسیا؛مشابه ولی متفاوت
  10. نقش «اقتصاد مقاومتی» در عبور از تنگنای تحریم
  11. ابراز شادی و خوشحالی بعد از پیروزی، جُرم محسوب می‌شود ؟!
  12. به بهانه آغاز دوباره مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران
  13. زمین چمن مصنوعی روستای خورچان افتتاح شد
  14. «حمل و نقل» پیش شرط بهبود وضعیت صادرات و واردات در کشور
  15. تاج منتسب به سپاه است؟
  16. توافق با عراق برای تامین ۵۰ میلیون متر مکعبی گاز در روز
  17. بیست و یکمین جشنواره تولید ملی - افتخار ملی با حضور مقامات کشور
  18. افزایش قیمت خودسرانه قالیشویی و خشکشویی ممنوع است
  19. سهمیه جدید وام ۲۰۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن ابلاغ شد
  20. ۵۰۰ میلیون مسدوی خودروهای وارداتی آزاد شد
  21. انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان ۴ کمیسیون گردشگری اتاق‌های بازرگانی ایران، البرز، اصفهان و قم
  22. زمان واریز عیدی کارمندان اعلام شد
  23. زمان واریز اعتبار تشویقی کالابرگ به حساب‌ها
  24. مهمترین برنامه‌های نمایشگاه رسانه‌های ایران تشریح شد
  25. تغییر کاربری زندان رجایی‌شهر تصویب شد
  26. آیین گشایش نمایشگاه رسانه‌های ایران با حضور وزیر ارشاد
  27. آماده سازی طرح های تغذیه مصنوعی البرز برای جذب سیلاب
  28. توسعه گردشگری کشاورزی نقطه عطفی در رونق گردشگری استان البرز
  29. سرپرست روابط عمومی سازمان غذا و دارو منصوب شد
  30. فردیس به عنوان متراکم‌ترین شهر کشور به نگاه ویژه‌ای برای جبران کمبودها نیاز دارد
  31. بیش از ۷۰ درصد درختان کرج هرس شدند
  32. اگر کشتی ایران توقیف شود عمل متقابل انجام می‌دهیم
  33. اعتبار پروژه‌های شهرستان فردیس به ۱۴۷۰ میلیارد تومان رسید
  34. فتح بازی شهرآورد، توسط سربازان گیتی‌پسند
  35. ایران و قطر بهترین تیم‌های ملی دنیا در سال جدید
  36. اوجی: تا پایان امروز خطوط گاز به مدار بر می‌گردد
  37. لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ اصلاح شد
  38. گام دوم احیای دریاچه ارومیه آغاز شد
  39. گاز ادارات زنجان قطع و برای صنایع محدود شد
  40. انفجار خرابکارانه در ۲ نقطه خط سراسری انتقال گاز