31756 یادداشت 1402/10/05 - 19:14

وسعت نظر مسئولان را می‌طلبد؛

مشارکت زنان در همه ابعاد سیاسی جامعه

جوامع در حال توسعه، در حال گذار از نگرش‌های سنتی به ایستارهای نوین هستند. اما در این دوران گذار هم، زنان جایگاهی شایسته در عرصه مشارکت سیاسی نیافته و به‌عنوان موجود ناکامل سیاسی مورد قضاوت قرار گرفته‌اند.

دیوان نیوز؛  نگارنده به صورت توصیفی- تحلیلی با پی‌جویی آسیب‌های اجتماعی زنان، بر این باور است که به دلایل گوناگون که ریشه در باورها و ساختارهای دیرینه اجتماعی و اقتصادی دارد، زنان از شبکه تعاملات اجتماعی دور شده‌اند و راه نیل آنان به سطوح عالی قدرت سیاسی دشوار شده است. به عبارتی همچنان مشارکت زنان در رده‌های بالای سازمانی دارای موانع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، عرفی و سلیقه‌ای است. پیشرفت آنها در مشاغل تصمیم‌گیری چندان محسوس نبوده است. بنابراین توسعه یک فرد در جامعه با ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. توسعه سیاسی بیش از دیگر مفاهیم دارای بار ایدئولوژیکی و قومی است. یکی از ابعاد توسعه سیاسی، مشارکت سیاسی است. زنان ۵۰٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند. از آنجا که مردان نمی‌توانند به اندازه کافی از منافع زنان دفاع کنند، مشارکت زنان در همه فعالیت‌های سیاسی یک ضرورت است به نحوی که می‌توان گفت اگر زنان در حوزه سیاسی، اقلیتی به شمار آیند، دموکراسی ناتمام است.

مشارکت سیاسی زنان به معنای شرکت زنان در انتخابات و برای رأی دادن نیست، بلکه مشارکت به معنای آن است که زنان در تمام نهادهای دموکراتیک نقش تعیین کننده و تصمیم گیرنده داشته باشند. در حالی که هنوز بعضی از وظایف سیاسی و فرهنگی با جنسیت تعیین می‌شود. مکانیسم‌های یکسانی مشارکت زنان در زندگی سیاسی، اقتصادی و علمی را تعیین می‌کند. زنان، بر اثر جامعه پذیری متفاوت و کلیشه‌های جنسیتی که در فرآیند جامعه‌پذیری از طریق نهادهایی مثل خانواده، رسانه‌ها، مدارس، نهادهای آموزشی به آنها القا می‌شود، سیاست را حیطه‌ای مردانه تلقی می‌کنند و تمایلی به مشارکت سیاسی، مخصوصا حضور در عرصه قدرت، ندارند.

به این ترتیب، تمایل نداشتن زنان به حضور در عرصه قدرت، بیش از آنکه ناشی از ساختارهای حاکم بر جامعه باشد، نشأت گرفته از جامعه‌پذیری متفاوت دختران و زنان ارزیابی می‌شود. اما شرط اول، برای افزایش مشارکت و حضور زنان در عرصه قدرت، زدودن و جلوگیری از بازتولید کلیشه‌ها و هویت‌های جنسیتی برخاسته از فرهنگ جامعه در فرایند جامعه‌پذیری است. مشارکت سیاسی یا عدم مشارکت سیاسی به عنوان یکی از معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی سیاسی جوامع در سطوح مختلف همواره از سوی پژوهشگران متعددی مورد بررسی قرار گرفته است. مشارکت سیاسی زنان در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی به شیوه‌های مختلف صورت پذیرفته است که نقش قابل توجهی در سیر تحولات تاریخی ایران داشت. زنان در ایران بین دو انقلاب مذکور، با توجه به بسیاری از موانع برخاسته از جامعه، سنت، فرهنگ و ... از جایگاه والایی در ارتقاء پارامتر مشارکت سیاسی نسبت به تحولات تاریخی برخوردار بوده‌اند و برای تأثیرگذاری بر سرنوشت سیاسی جامعه خویش به شیوه‌های گوناگون در جهت ایفای نقش سیاسی اجتماعی پرداختند.

سخن پایانی؛ امروزه  لزوم حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از کسی پوشیده نیست و از جمله ویژگی‌های یک جامعه متمدن و پیشرفته، حضور زنان در تمام عرصه‌های آن جامعه است. در این میان حضور زنان در عرصه‌های سیاسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به گونه‌ای که  عدم حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی به نوعی منجر به خاموش ماندن و شنیده نشدن صدای نیمی از جامعه خواهد شد.

 اما به راستی دلیل حضور کمرنگ‌ زنان در سیاست چیست؟ مگر نه اینکه پس از انقلاب، نامزدهای ریاست جمهوری همواره از زنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی خود یاد می‌کردند و در نطق‌های خود، شعار «وزیر زن» سر می‌دادند؟ اکنون پس از گذشت ۴۳ سال، چه عواملی باعث شده است که ما شاهد حضور حتی یک زن در بین وزرا نباشیم؟ بی‌تردید وجود برخی رویکردها در این زمینه، زنان را برای ورود به عرصه‌های سیاسی دچار تردید می‌کند. یعنی یکی از دلایل مهمی که باعث می‌شود زنان به فعالیت‌های سیاسی، خصوصا فعالیت‌های حزبی ورود نکنند، هزینه‌هایی است که ممکن است برایشان پیش بیاید. در نتیجه برخوردهایی که در این زمینه انجام شده است، این طور در ذهن جامعه شکل گرفته است که فعالیت‌های سیاسی برای زنان می‌تواند پرهزینه باشد و خانواده‌هایشان آسیب ببینند، بنابراین زنان سعی دارند که در این حوزه‌ها با احتیاط بیشتری وارد شوند؛ به همین جهت حضور زنان در احزاب و دیگر فعالیت‌های سیاسی، به اندازه حضور مردان پررنگ نیست. بی‌شک باید مسئولان وسعت نظر بیشتری نسبت به حضور زنان در عرصه‌های سیاسی پیدا کنند و خواهان این باشند که تمامی شهروندان فارغ از جنسیت، وارد عرصه‌های سیاسی و اجتماعی شوند.

نویسنده: سارا نصرتی



  1. حمله پهپادی رژیم اشغالگر به یک موتورسیکلت در جنوب لبنان
  2. توافق سران انگلیس و فرانسه بر سر پیمان بازدارندگی هسته‌ای
  3. هاشمیان و یک پیش‌بینی جنجالی؛ او نمی‌ماند
  4. نفوذی‌های تحلیلی!
  5. بیت‌کوین به ۱۱۲ هزار دلار رسید
  6. بازگشت آرامش به بازار سرمایه نیازمند تحقق حمایت‌هاست
  7. افزایش شهدای رسانه‌ای جنگ ۱۲ روزه به ۱۲ تن/ درخواست پیگیری حقوقی در نهادهای بین المللی
  8. روزنامه صهیونیستی: غزه به ویتنام دیگری تبدیل شده است
  9. بیانیه ارتش یمن درباره حمله موشکی به فرودگاه بن‌گوریون در حمایت از غزه
  10. چین و ایران؛ رابطه‌ای براساس اهداف مشترک، نه وفاداری ایدئولوژیک
  11. دلار زدایی، علت هراس آمریکا از بریکس
  12. پزشکیان: تکرار هرگونه تجاوزی با پاسخی قاطع‌تر و پشیمان‌کننده‌تر مواجه خواهد شد
  13. پیام شهروندی ابزاری برای تخریب/ پیام هایی که برای رفقا هرگز منتشر نمی شود!
  14. کاروان پرسپولیس راهی ترکیه شد
  15. تاج: هیچ رویداد فوتبالی تعطیل نخواهد شد/ از تعامل درویش و زنوزی استقبال می‌کنم
  16. ساپینتو: حمایت هواداران استقلال باورنکردنی بود/ سه سال منتظر بازگشت به ایران بودم
  17. تل آویو باز هم آتش بس را نقض کرد/ حملات زمینی رژیم صهیونیستی به خاک لبنان
  18. مخالفت آشکار آمریکا با ثبات و امنیت در افغانستان
  19. گزارش وزیر امور خارجه از اجلاس بریکس و سفر به عربستان در جلسه هیأت دولت
  20. حادثه های امنیتی سریالی در غزه؛ دست کم دو نیروی ارتش رژیم صهیونیستی کشته شدند
  21. دیدار محرمانه جولانی با مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در ابوظبی
  22. پزشکیان: پرستاران در جنگ ۱۲ روزه برگ زرین دیگری بر دفتر خاطرات سلامت کشور افزودند
  23. اعمال سیاست‌های جدید دولت برای تنظیم بازار برنج داخلی/ برنج مورد نیاز مردم تامین است
  24. آلگری تأیید کرد؛ مودریچ به میلان پیوست
  25. حامد لک به فولاد خوزستان پیوست
  26. عراقچی: بریکس باید پیشگام اصلاح حکمرانی جهانی باشد
  27. رئیس جمهور: تکمیل مسیرهای ارتباطی با همسایگان شمالی اولویت دولت است
  28. ارتش یمن از حمله موفق به کشتی مرتبط با اسرائیل خبر داد
  29. عارف: تقویت نیروهای مسلح دغدغه جدی دولت چهاردهم است
  30. بیانیه مرکز اطلاعات مالی در خصوص مبارزه با تروریسم و دشمنان کشور
  31. آمریکا تحریرالشام را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد
  32. ۸۰ درصد مردم معتقدند حملات موشکی ایران به میزان زیادی به اسرائیل ضربه وارد کرده است
  33. رئیس‌جمهور: بازگشت به مذاکره نیازمند یک شرط است؛ اعتماد به روند گفت‌وگو
  34. حضور بیش از ۱۲ میلیون زائر در کربلا برای احیای عاشورا
  35. نیروگاه‌های خورشیدی در کنار سدهای کشور احداث می شوند
  36. حماس در مذاکرات با اسرائیل خواستار آزادی کدامیک از اسرای مشهور و تاثیرگذار است؟
  37. اختلافات اروپایی‌ها با نزدیک شدن به ضرب الاجل جنگ تجاری ترامپ
  38. بازتاب حضور رهبر انقلاب در حسینه امام(ره) در شبکه‌های اجتماعی؛ ۲۰۰ میلیون بازدید در ۲ ساعت
  39. سردار سنایی راد: پاسخ بعدی به اسرائیل کوبنده‌تر خواهد بود
  40. سران بریکس حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران را محکوم کردند