دیوان نیوز؛ توسعه اقتصادی و اجتماعی فرآیندی است که طی آن رفاه اقتصادی و کیفیت زندگی یک ملت، منطقه، جامعه محلی یا یک فرد بر اساس اهداف و مقاصد هدفمند بهبود مییابد. از لحاظ تاریخی، سیاستهای توسعه اقتصادی بر صنعتیسازی و زیرساختها متمرکز شدهاند. در حالی که توسعه اقتصادی یک مداخله سیاستی با هدف بهبود رفاه مردم است، رشد اقتصادی پدیدهای از بهرهوری بازار و افزایش تولید ناخالص داخلی است.
بیشک رشد و توسعه اقتصادی کشور در راستای افزایش رفاه مردم باید با تکیه بر ظرفیتهای داخلی صورت گیرد. در این خصوص بایستی بررسیها و اقدامات لازم در خصوص توانمندیهای مناطق آزاد و رفع موانع آنها صورت گیرد تا بتوانیم از این قابلیتها در مسیر توسعه اقتصادی کشور بهره کامل ببریم.
برخی از اقتصادها با توجه به ظرفیتهای خود باید سقف مشخص و معینی را خود متصور باشند، اما ماجرا برای اقتصاد ایران به شدت برعکس است؛ به گونهای که آنچه امروز به لحاظ حجم و ظرفیت عملیاتی یا بالفعل اقتصاد ایران مشاهده میشود، شاید کمتر از ۲۰ درصد ظرفیتهای بالقوه اقتصاد ایران باشد.
ما باید به گونهای در اقتصاد حرکت کنیم که هرگونه کاهش یا افزایش قیمت نفت تأثیری بر جریان عادی اقتصاد کشور نگذارد. اقتصاد کشورمان ظرفیتهای قابل توجهی دارد که به دلیل درآمد نفتی نهفته مانده است. اگر به درستی اقتصاد کشور مورد تحلیل قرار گیرد متوجه خواهیم شد که با کمی توجه دولتمردان به بخشهایی که میتواند برای کشور درآمدزا باشد ایران هم ظرفیت (پتانسیل) آن را دارد که مانند سایر کشورها وابستگی به پول نفت نداشته باشد.
موضوع دیگری که باید به آن پرداخت توجه به نیروی جوان و آموزش دیده کشور است. ما باید از ظرفیت نیروی جوان کشورمان برای اقتصاد دانشبنیان به خوبی استفاده کنیم. دانش باید تبدیل به تولید شود و این امر در نهایت به ثروت منجر میشود. اقتصاد دانشبنیان موتور محرک اقتصاد است در این خصوص باید نهادسازی کنیم. برای آنکه نهادسازی صورت گیرد باید با رانت و فساد به طور جدی مقابله کرد. از سویی دانشگاهها و علم باید در خدمت تولید باشد تا پیشرفت در کشور حاصل شود. مسئله دیگر نظام (سیستم) پولی و بانکی کشور است. ظرفیتهای اقتصادی کشور توان این همه بانک را ندارد؛ لذا وجود چند بانک تخصصی و دولتی برای کشور کافی است. بانکهای فعلی کشور به نحوی عمل نمیکنند که تولید، رشد کند از این رو برای رشد مستمر و پایدار در کشور باید بانکهایی ایجاد شوند که بتوانند در رسیدن بخش تولید به هدفشان کمک کنند.
برخلاف صحبت برخیها که میگویند اقتصاد ایران مشکلات متعددی دارد باید عنوان کنم اقتصاد کشورمان مشکلی ندارد و تنها باید به مسائلی پرداخت که میتواند باعث پیشرفت کشور شود. اگر مواد مطرح شده به درستی اجرا شود ضمن جذب سرمایههای داخلی میتوان سرمایههای سرمایهگذاران ایرانی مقیم خارج و سرمایهگذاران خارجی را به راحتی جذب کرد.
لذا در همین راستا اقدامات ذیل جهت استفاده هر چه بیشتر و بهتر از ظرفیتها، پیشنهاد میشود: تقویت تعاملات اقتصادی - سیاسی و ایجاد پیمانهای پولی دو یا چند جانبه با کشورهای منطقه. تکمیل شبکه ریلی به کمک بخش خصوصی با ایجاد جذابیت برای آنان. توجه ویژه به معادن و منابع طبیعی و تلاش در فرآوری و جلوگیری از خام فروشی. حضور فعال در بازسازی کشورهای جنگزده و آسیبدیده مانند عراق، سوریه و... تکمیل شبکه آبیاری با اصلاح نظام مصرف و بهرهوری آب. به کارگیری زمینهای کشاورزی با اصلاح قوانین متعلق به این حوزه. استفاده از صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشاورزی جهت افزایش ارزشآفرینی. مشارکت یا برونسپاری طرحهای اقتصادی به بخش خصوصی و ایجاد جذابیت در طرحهای اقتصادی با قابلیت واگذاری برای بخش خصوصی.
نویسنده: سارا نصرتی