به گزارش دیوان نیوز؛ جغرافیای اقتصادی بر اساس اتکا به علم جغرافیا و اقتصاد میتواند تولید، توزیع و مصرف را در محیط جغرافیایی توجیه کند. از این رو اقتصاد روستایی که به روستا و مسائل اقتصادی آن متکی است نیز میتواند از بخشهای اساسی جغرافیای اقتصادی محسوب شود. بیشک اقتصاد حوزه روستایی به دلایل متعدد، در اقتصاد ملی دارای جایگاه کلیدی و با اهمیتی است. علاوه بر اینکه بخش مهمی از جمعیت کشور در این مناطق زندگی میکنند، خلق بخش بزرگی از ارزش افزوده و بالطبع میزان اشتغال ایجاد شده نیز در این مناطق صورت پذیرفته است. از نظر ماهیت و روش میتوان اقتصاد و کسب و کار حوزه روستایی را از بخش شهری متمایز دانست.
از سویی امروزه مسئله رشد و توسعه اقتصادی و به دنبال آن فراهم آوردن امکانات آسایش و رفاه بیشتر، از نخستین اولویتهای اغلب کشورهای جهان است. با توجه به اینکه در راستای نیل به این هدف مهم، نیاز است تا ضمن در نظر داشتن محدودیت منابع، از تمام ابزارها و امکانات در دسترس به شکل بهینه استفاده کرد، لذا شناخت سازو کارها و ساختارهای بخشهای مختلف تشکیل دهنده اقتصاد ملی از مهمترین اقداماتی است که نظام برنامهریزی و سیاستگذاری ملزم به انجام آن است. به همین دلیل شناخت ماهیت و ساختار اقتصاد روستا بهعنوان بخش مهمی از اقتصاد ملی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین اقتصاد روستایی از اصلیترین بخشهای اقتصادی هر کشور است که بر اساس اقتصاد مقاومتی است و به اقتصاد بخش کشاورزی بسیار نزدیک است.
این بخش شامل تمام فعالیتهای روستاییان است که منجر به امرار معاش روستاییان شده و بر اساس کشاورزی یا غیر کشاورزی مثل دامداری است. به دلیل پایین بودن سطح دانش روستاییان بیشتر افراد ساکن روستا با مشکلاتی مثل نوسانات بازار و مشکلات فروش و مشکلات مربوط به بخش کشاورزی روبه رو هستند. با در نظر گرفتن پتانسیلهای موجود در روستا با ایجاد شرایط مناسب میتوان از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری کرد؛ زیرا با از بین رفتن روستاییان از بین رفتن اقتصاد کشاورزی امری اجتنابناپذیر است. از اصلیترین فاکتورهای مهم در این نوع اقتصاد وجود ذخایر آبی است. وجود خشکسالیهای چند سال گذشته و بیتوجهی روستاییان و نبود اطلاعات کافی در زمینههای سختافزاری و نرمافزاری سبب بیکاری روستاییان و مهاجرت افراد به شهرها و همچنین بروز مشکلاتی در سطح شهرها شده است.
یکی از ارکان اقتصاد روستایی ایجاد فضاهای مناسب جهت گردشگری است. وجود طبیعت بکر و دست نخورده فرصت مناسبی را برای گردشگران مخصوصا گردشگران خارجی ایجاد میکند. از طرفی وجود محصولات محلی و ارگانیک و سالم سبب بهبود وضعیت اقتصاد روستاییان میشود.
سخن پایانی؛ از اصلیترین اهداف اقتصاد روستایی آماده کردن شرایط مناسب برای توسعه پایدار است. وجود نفت در هر کشور سهم مهمی در اقتصاد آن کشور دارد ولی بهعنوان یک منبع تجدید ناپذیر روزی به پایان میرسد ولی اقتصاد بخش روستایی یک اقتصاد پایان ناپذیر است و در رشد اقتصاد کشور نقش مهمی را دارد. بررسی زمینههای مختلف صنایع روستایی که بدون شک یکی از ارکان مهم رشد اقتصادی است زیرا افزایش جمعیت سبب کاهش امکانات و در نتیجه افزایش بیکاری افراد میشود به جز آنکه کمبودها و مشکلات این بخش کاهش داده شود. پس صنعتی کردن روستاها یکی از روشهای مهم، در راستای اشتغال، بالا بردن درآمد افراد و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها است چون با خروج افراد از روستاها مشکلات مربوط به این مناطق حل نمیشود و از طرفی مشکلات مربوط به شهرنشینی افزایش مییابد. لذا بررسی دقیق اطلاعات و آمار موجود در کشور از بخشهای روستایی، بررسی پتانسیلهای هر روستا در مناطق مختلف، بررسی معضلات و مشکلات و …. کمک شایانی در پیشرفت و توسعه پایدار و از طرفی رشد اقتصاد ملی را به همراه خواهد داشت. نباید فراموش کنیم که روستا و روستاییان نقش مهمی در توسعه کشور و حرکت در مسیر اقتصاد ملی دارد. توجه به روستا علاوه بر کمک به اقتصاد روستا بر افزایش صادرات غیرنفتی نیز تأثیر مثبتی خواهد گذاشت. رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیاز به تلاش جدی دارد. هنگامی که همه اقشار جامعه در مسیر پیشرفت متناسب با جایگاه خود قرار نگیرند ممکن است شاخصهای کمی موجب توزیع نامناسب و ناعادلانه امکانات و درآمدها و ایجاد دوگانگی اقتصادی و اجتماعی شود. از این رو اقتصاد روستایی از عوامل مهم رشد و توسعه اقتصادی یک کشور به حساب میآید. این امر تا حدی اهمیت دارد که باید شرایطی فراهم شود تا مردم از شهرها به روستاها مهاجرت نکنند. برخی از صاحبنظران توسعه، جمعیت روستایی را گروه مولدی میدانند که به دلایلی به شهرها مهاجرت کرده و از عنصر تولید کننده و همگام با توسعه، به عنصر مصرف کننده و در تقابل با توسعه تبدیل میشوند.
نویسنده: سارا نصرتی