به گزارش دیوان نیوز؛ بخش عمدهای از اقتصاد امروز مبتنی بر دریاها شکل گرفته و یکی از عللی که اقتصاد امروز ایران دچار یک برون افتادگی نسبت به اقتصاد جهانی است این است که از اقتصاد دریا محور مغفول بودهایم. بنادر با نقش تعیین کننده در سازماندهی فضای ملی میتوانند مطابق میل بازار و مشتریان و نیز همگام با تکنولوژی روز، مسیر توسعه و بهبود را طی كنند و جایگاه بهینه و بهرهور را نه تنها برای خود، بلكه برای ذینفعان در بازار رقابتی جهانی فراهم آورند.
بنادر كارا و فعال، علاوه بر تنوع در صادرات و خروج از اقتصاد تک محصولی، نقش ارزشمندی در کاهش بهای تمام شده كالاها دارند و با توجه به گستردگی سواحل دریایی كشور، این زیرساختها میتوانند جریان سرمایه گذاری را به درون فضای ملی هدایت كنند.
به عقیده کارشناسان کیفیت کارایی در بنادر با سه عامل سرعت، هزینه و ایمنی سنجیده میشود؛ هرچه بندر دارای سرعت بالا، ایمنی بیشتر و هزینه کمتر باشد، علاوه بر اینکه به عنوان یک سیستم کارا و با کیفیت نقش توزیع کالا را برعهده میگیرد، یک مزیت رقابتی بسیار حائز اهمیت برای تولیدكنندگان و صادركنندگان نیز محسوب میشود.
بیتردید توسعه حمل و نقل ارتباط مستقیم با رشد اقتصادی کشورها دارد، حمل و نقل دریایی بهعنوان یکی از قدیمیترین انواع جابهجایی کالا، روز به روز جایگاه پر رنگتری در الگوی کلان اقتصاد بینالملل و جهانیسازی یافته است. بنادر بهعنوان یکی از حلقههای زنجیره تأمین، نقش بسیار مهمی در تسهیل تجارت ایفا میکنند. طبعا با وجود چنین ظرفیت و مزیتی باید شاهد کمک شایان دریا به اقتصاد کشور باشیم. متأسفانه نه تنها نتوانستهایم به خوبی از اقتصاد دریایی کشور استفاده کنیم بلکه محرومترین طبقه جامعه نیز در نوار ساحلی سکونت دارند. بیشک باید فهم درستی از اقتصاد دریامحور در کشور ایجاد و شناخت خوبی نسبت به این مفهوم ایجاد شود زیرا بنادر ایران از نظر فیزیکی شرایط خوبی دارند؛ اما به بهترین شکل از نقش تجاری آنها، استفاده نشده است.
موضوع اول مسئله حکمرانی میباشد، متأسفانه مدیریت سیاسی و نگاشت نهادی که در عرصه مدیریت دریامحور که در کشور باید به آن پرداخته شود از وضعیت مناسبی برخوردار نیست، به طوری که حکمرانی در شرح وظایف و مأموریتهای استانداریها و مناطق آزاد در این زمینه مغفول مانده است و همواره تحت تأثیر عوامل دیگر بوده است.
مسئله دیگر مسئله توسعهای است که در بنادر دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس رخ داده است، و متعاقبا باعث عقب افتادگی بنادر کشور در این سواحل شده است و چالشهایی همانند چالشهای قاچاق و امنیت محور را برای کشور ما ایجاد کرده است و راه حل مبارزه با آن توسعه قدرتمند بنادر و اقتصاد دریایی بنادر در سواحل شمالی خلیج فارس میباشد.
مشکل سوم ضعف شدید در حوزه زیرساختهای اساسی است که در خصوص توسعه بنادر می توانند نقش ایفا کنند، در صورتی که بخواهیم در سواحل خود برای تجارت بینالمللی جذابیت ایجاد کنیم، حتما باید نسبت به توسعه زیرساختهای لجستیکی و زیرساختهای حمل و نقلی از پس کرانههای بنادر کشور اقدام کنیم. سازمان بنادر و دریانوردی از ظرفیتهای بسیار بالایی برخوردار است و میتواند در اقتصاد کشور نقش قدرتمندی ایفا کند و اقتصاد دریامحور، نیازمند تبیین و تحقق است.
با توجه به توضیحات فوق در حوزه اقتصاد دریامحور، باید به این مقوله در برنامه هفتم توسعه توجه جدی شود. در برنامه هفتم توسعه یکی از مواردی که می تواند باعث ایجاد چرخش ساختاری در اقتصاد کشور شود، بحث اقتصاد دریا است. در این مقطع تاریخی ضرورت ایجاب میکند که نقش جدیدی را برای بنادر و پس کرانهها نسبت به کریدورهای اقتصادی بینالمللی که در منطقه ژئوپولیتیک کشور ما شکل گرفته و وجود دارد تعریف کنیم.
نویسنده: سارا نصرتی