32145 یادداشت 1402/11/14 - 12:16

تبعات افزایش نرخ سود بانکی

 شوربختانه یکی از مهمترین عوامل رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی، نرخ بهره بانکی است و اقتصاد ایران از این سمت به گروگان گرفته شده است. متأسفانه از آنجایی که ساختار اقتصاد ایران دچار پیچیدگی‌ها و مشکلات جدی است می‌توان گفت افزایش نرخ بهره گره‌ای را به گره‌های قبلی اضافه خواهد کرد.

به گزارش دیوان نیوز؛ مطالعات بسیار زیادی در زمینه آثار اقتصادی افزایش نرخ سود بانکی انجام شده است. از میان مهم‌ترین این تأثیرات می‌توان به افزایش حجم سپرده‌های بانکی مدت‌‌دار، کاهش میزان تولید ناخالص داخلی ‌(GDP) و کاهش تورم در کوتاه‌مدت اشاره کرد. بی‌شک نرخ بهره یکی از موضوعات چالشی اقتصاد ایران است. تورم علل مختلفی از جمله افزایش نقدینگی، نرخ ارز، کاهش درآمدهای نفتی، کسری بودجه، ناترازی شرکت‌های بزرگ به‌ویژه بانک‌ها دارد. اما یکی از عواملی که بسیاری از طرفداران افزایش نرخ بهره از آن دفاع می‌کنند تأثیر افزایش نرخ بهره بر تورم است. البته همه بر این نکته اذعان دارند که با افزایش نرخ بهره تورم برای دوران کوتاهی کاسته خواهد شد، اما در میان‌مدت و بلندمدت آثار و تبعات سنگینی برای اقتصاد کشور داشته و یک بار برای همیشه این دور باطل از اقتصاد ایران باید حذف شود.

 شوربختانه یکی از مهمترین عوامل رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی، نرخ بهره بانکی است و اقتصاد ایران از این سمت به گروگان گرفته شده است. متأسفانه از آنجایی که ساختار اقتصاد ایران دچار پیچیدگی‌ها و مشکلات جدی است می‌توان گفت افزایش نرخ بهره گره‌ای را به گره‌های قبلی اضافه خواهد کرد. به لحاظ سیستمی افزایش هزینه تأمین مالی برای اقتصاد شکننده و شرکت‌هایی که هر روز موانع بیشتری را در جهت زنده ماندن تجربه می‌کنند فقط و فقط می‌تواند به سرعت رکود تورمی و کاهش میزان فروش و تعدیل احتمالی نیروی کار و تضعیف بیشتر منجر شود. اقتصاد ما مانند اقتصادهای بزرگ دنیا نیست که بتوان با پیچ نرخ بهره سیاست‌های کلان را در آن تنظیم نمود. بی‌شک سیاست افزایش نرخ بهره بین‌بانکی یک سیاست متداول در دنیاست که بانک‌های مرکزی در راستای کنترل تورم از آن استفاده می‌کنند اما پرسش این است که آیا این سیاست در ایران جواب می‌دهد؟ در اقتصادهایی که دچار چرخه‌‌های نرمال رکود و تورم می‌شوند نرخ بهره می‌تواند ابزاری برای تنظیم‌گری در اقتصاد باشد، اما اقتصاد ایران گرفتار معضلی به نام رکود تورمی است؛ یعنی رکود و تورم را همزمان تجربه می‌کند و این شاید بدترین وضعیتی است که اقتصاد یک کشور می‌تواند در آن گرفتار شود.

به‌عنوان نمونه در بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله مسکن و خودرو شاهد تورم سنگین هستیم اما از طرف دیگر رکود در این بازارها نیز وجود دارد و آمار حجم معاملات به خوبی نشان‌گر این وضعیت است. در این شرایط ابزار نرخ بهره از حالت تنظیم‌گری خارج می‌شود. اگر نرخ بهره برای کنترل تورم در کشور افزایش یابد می‌تواند خطر تعمیق رکود را داشته باشد چرا که دریافت تسهیلات بانکی پرهزینه‌تر می‌شود و در شرایطی که بنگاه‌های تولیدی از کمبود نقدینگی رنج می‌برند رشد نرخ بهره برای کنترل تورم نمی‌تواند کمک کننده باشد و باعث رکود بیشتر می‌شود. همچنین این موضوع می‌تواند بازار سرمایه ایران را که به شدت به نرخ بهره حساس است، با خطر سقوط مواجه کند. اما اگر نرخ بهره در واکنش به رکود در کشور کاهش یابد در این صورت تورم افسارگسیخته کنونی از این هم بدتر می‌شود و خود ابزار نرخ بهره عاملی برای رشد بیش از پیش تورم در کشور می‌شود. به همین دلیل با توجه به شرایط کنونی اقتصادی کشور می‌توان این گزاره را مطرح کرد که ابزار نرخ بهره به‌عنوان ابزاری تنظیم‌گر کارایی ندارد و به جای اینکه دست به تنظیم‌گری اقتصاد بزند عملا موجب آشفتگی بیشتر بازارها می‌شود و در هر جهتی حرکت کند تبعات سنگینی را در پی خواهد داشت. بنابراین در کشور ما به این علت که درک پایینی از علم اقتصاد در بین سیاستگذاران و نفوذ صاحبان قدرت در تصمیم‌گیری آنها وجود دارد، از افزایش نرخ بهره بین بانکی برای مهار تورم استفاده نمی‌شود و مانع از افزایش این نرخ با اجرای سیاست‌های انبساطی در نظام بانکی میَ‌شوند.

نویسنده: سارا نصرتی



  1. حمله پهپادی رژیم اشغالگر به یک موتورسیکلت در جنوب لبنان
  2. توافق سران انگلیس و فرانسه بر سر پیمان بازدارندگی هسته‌ای
  3. هاشمیان و یک پیش‌بینی جنجالی؛ او نمی‌ماند
  4. نفوذی‌های تحلیلی!
  5. بیت‌کوین به ۱۱۲ هزار دلار رسید
  6. بازگشت آرامش به بازار سرمایه نیازمند تحقق حمایت‌هاست
  7. افزایش شهدای رسانه‌ای جنگ ۱۲ روزه به ۱۲ تن/ درخواست پیگیری حقوقی در نهادهای بین المللی
  8. روزنامه صهیونیستی: غزه به ویتنام دیگری تبدیل شده است
  9. بیانیه ارتش یمن درباره حمله موشکی به فرودگاه بن‌گوریون در حمایت از غزه
  10. چین و ایران؛ رابطه‌ای براساس اهداف مشترک، نه وفاداری ایدئولوژیک
  11. دلار زدایی، علت هراس آمریکا از بریکس
  12. پزشکیان: تکرار هرگونه تجاوزی با پاسخی قاطع‌تر و پشیمان‌کننده‌تر مواجه خواهد شد
  13. پیام شهروندی ابزاری برای تخریب/ پیام هایی که برای رفقا هرگز منتشر نمی شود!
  14. کاروان پرسپولیس راهی ترکیه شد
  15. تاج: هیچ رویداد فوتبالی تعطیل نخواهد شد/ از تعامل درویش و زنوزی استقبال می‌کنم
  16. ساپینتو: حمایت هواداران استقلال باورنکردنی بود/ سه سال منتظر بازگشت به ایران بودم
  17. تل آویو باز هم آتش بس را نقض کرد/ حملات زمینی رژیم صهیونیستی به خاک لبنان
  18. مخالفت آشکار آمریکا با ثبات و امنیت در افغانستان
  19. گزارش وزیر امور خارجه از اجلاس بریکس و سفر به عربستان در جلسه هیأت دولت
  20. حادثه های امنیتی سریالی در غزه؛ دست کم دو نیروی ارتش رژیم صهیونیستی کشته شدند
  21. دیدار محرمانه جولانی با مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در ابوظبی
  22. پزشکیان: پرستاران در جنگ ۱۲ روزه برگ زرین دیگری بر دفتر خاطرات سلامت کشور افزودند
  23. اعمال سیاست‌های جدید دولت برای تنظیم بازار برنج داخلی/ برنج مورد نیاز مردم تامین است
  24. آلگری تأیید کرد؛ مودریچ به میلان پیوست
  25. حامد لک به فولاد خوزستان پیوست
  26. عراقچی: بریکس باید پیشگام اصلاح حکمرانی جهانی باشد
  27. رئیس جمهور: تکمیل مسیرهای ارتباطی با همسایگان شمالی اولویت دولت است
  28. ارتش یمن از حمله موفق به کشتی مرتبط با اسرائیل خبر داد
  29. عارف: تقویت نیروهای مسلح دغدغه جدی دولت چهاردهم است
  30. بیانیه مرکز اطلاعات مالی در خصوص مبارزه با تروریسم و دشمنان کشور
  31. آمریکا تحریرالشام را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد
  32. ۸۰ درصد مردم معتقدند حملات موشکی ایران به میزان زیادی به اسرائیل ضربه وارد کرده است
  33. رئیس‌جمهور: بازگشت به مذاکره نیازمند یک شرط است؛ اعتماد به روند گفت‌وگو
  34. حضور بیش از ۱۲ میلیون زائر در کربلا برای احیای عاشورا
  35. نیروگاه‌های خورشیدی در کنار سدهای کشور احداث می شوند
  36. حماس در مذاکرات با اسرائیل خواستار آزادی کدامیک از اسرای مشهور و تاثیرگذار است؟
  37. اختلافات اروپایی‌ها با نزدیک شدن به ضرب الاجل جنگ تجاری ترامپ
  38. بازتاب حضور رهبر انقلاب در حسینه امام(ره) در شبکه‌های اجتماعی؛ ۲۰۰ میلیون بازدید در ۲ ساعت
  39. سردار سنایی راد: پاسخ بعدی به اسرائیل کوبنده‌تر خواهد بود
  40. سران بریکس حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران را محکوم کردند