17107 سیاسی 1400/12/05 - 20:40

ماده ۴ پیمان ناتو چیست و چرا با آغاز حمله روسیه به اوکراین این ماده فعال شده است؟

لهستان، استونی، لتونی و لیتوانی چهار کشور واقع در شرق اروپا که عضو پیمان نظامی ناتو هستند، با آغاز حملات روسیه به خاک اوکراین «ماده ۴ ناتو» را فعال کردند تا به این ترتیب در داخل این ائتلاف به رایزنی درباره این حمله بپردازند.

به گزارش دیوان نیوز؛ در ماده ۴ «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» آمده است: «هر زمان که به نظر هر یک از اعضای ناتو، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت هر یک از اعضا مورد تهدید قرار بگیرد، طرف‌ها با یکدیگر مشورت خواهند کرد».

نکتۀ مهم اینکه، مشورت بر اساس ماده ۴ می‌تواند منجر به اقدام جمعی هر ۳۰ کشور عضو شود.

از زمان تشکیل این ائتلاف نظامی در سال ۱۹۴۹ میلادی، تا کنون شش بار از این ماده استفاده شده که آخرین مورد توسط ترکیه در فوریه ۲۰۲۰ میلادی بوده است؛ یعنی پس از آنکه ده‌ها سرباز ترکیه در جریان حملۀ نیروهای دولتی سوریه به مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال سوریه، کشته شدند.

ترکیه و ماده ۴ ناتو
ترکیه در چهار نوبت دیگر نیز به ماده ۴ استناد کرده است:

- یک بار در سال ۲۰۱۵ میلادی برای آگاه سازی هم‌پیمانانش در ناتو دربارۀ واکنش خود به حملات تروریستی در داخل این کشور؛

- دو بار در سال ۲۰۱۲ میلادی پس از سرنگونی یک هواپیمای جنگی ترکیه در شمال سوریه همچنین پس از کشته شدن غیرنظامیان ترکیه در جریان گلوله بارانهای سوریه؛

- و درنهایت در سال ۲۰۰۳ میلادی هنگامی که آنکارا از ناتو درخواست کرد که به این کشور برای حمایت از مردمش در مقابل جنگی که در همسایگی‌اش در عراق در حال وقوع بود و امنیت ترکیه را تهدید می‌کرد، کمک کند.

پاسخ ناتو به درخواست‌های ترکیه
در دو مورد از پنج مورد ذکر شده، ناتو با کمک‌های نظامی خود به درخواست آنکارا پاسخ داد و باتری‌های موشکی پاتریوت را برای محافظت از ترکیه در برابر حملات سوریه در سال ۲۰۱۲ میلادی ارسال کرد.

ناتو همچنین در سال ۲۰۰۳ میلادی هواپیماها و باتری‌های موشکی را به جنوب شرق ترکیه در امتداد مرز این کشور با عراق فرستاد.

لهستان نیز در سال ۲۰۱۴ میلادی پس از تجاوز پیشین روسیه به اوکراین، ماده ۴ را فعال کرد و بر اساس درخواست ورشو، جلسه‌ای در ناتو تشکیل شد که نتیجه آن ایستادگی ناتو در کنار این کشور برای مقابله با هرگونه تهدید بود.

ماده ۴ جدا از ماده ۵ ناتو است که اعلامیه اتحاد نام دارد و می‌گوید حمله به یک عضو «حمله به همه» تلقی می‌شود.



  1. عاملان تیراندازی در اتوبان همت دستگیر شدند
  2. هیچ تردیدی در اجرای طرح نور نداریم
  3. آیا برنامه سلامت خانواده قوی تر از پزشک خانواده است
  4. کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ سه‌شنبه منتشر می‌شود
  5. ما آفریقا را برای آفریقا می‌خواهیم!
  6. اردوغان: ارائه اطلاعات پایگاه کورجیک به اسرائیل دروغ است
  7. حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به منطقه بقاع لبنان
  8. عزم جدی دولت سیزدهم برای حل مشکل مسکن
  9. حمله پهپادی و موشکی ارتش یمن به یک کشتی اسرائیلی
  10. سخنگوی وزارت خارجه: مقامات آمریکا شایستگی اخلاقی اظهارنظر درخصوص حقوق بشر، حقوق زنان و آزادی بیان را ندارند
  11. برای دومین بار در تاریخ، تیم کشتی فرنگی با ترکیب کامل در المپیک حاضر خواهد شد.
  12. سرکوب اعتراضات حامیان فلسطین توسط پلیس فرانسه
  13. حمله به مقر صلیب سرخ در غزه
  14. آیت الله خاتمی: بازی با ایران بازی با دم‌ شیر است
  15. ایران مقتدرانه قهرمان رقابت‌های انتخابی جام‌جهانی ووشو ۲۰۲۴ شد
  16. دولت آماده رفع مشکلات مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی است
  17. تداوم تحریم‌های آمریکا به بهانه پهپادی و جنگ روسیه و اوکراین
  18. کاخ سفید باید حمایت از جنایات جنگی رژیم اسرائیل را فورا متوقف کند
  19. ادامه روند کاهشی قیمت طلا و سکه
  20. دیدار معلمان برگزیده استان با مقام معظم رهبری در هفته معلم
  21. آمادگی شرکت عمران مهستان برای استقرار دستگاه‌های اجرایی در این شهر جدید
  22. بازدید رئیسی از طرح توسعه بیمارستان شهدای یافت‌آباد
  23. ریشه کنی مالاریا در ایران دچار اختلال شد
  24. پیشگامی پلیس در بهره‌مندی از ظرفیت دانش‌آموزان در گسترش قانونمندی
  25. آغاز کنکور ۱۴۰۳ با آزمون «علوم ریاضی» و «انسانی»
  26. رونمایی از نخستین موتور شش سیلندر بنزینی «ایران‌ساخت»
  27. تردد بیش از ۱۹ میلیون خودرو در فروردین 1403
  28. برخوردهای سلیقه‌ای مسئولان در محیط دانشگاه، باعث ایجاد تنش خواهد شد.
  29. هر فدراسیون باید اساسنامه تخصصی خود را داشته باشد
  30. یادداشت تفاهم امنیتی بین ایران و روسیه
  31. ضربه کاری به ارتش اسرائیل و ترجمه عملی تهدیدات نصرالله
  32. تبدیل مجوز کاغذی به شناسه یکتا از ۴۲۷ هزار عبور کرد/ لرستان در صدر جدول تبدیل مجوزها
  33. دولت در احیای واحدهای تولیدی راکد و نیمه راکد موفق عمل کرد
  34. دیدار کارگران با رهبر انقلاب
  35. شمسایی بهترین گزینه هدایت تیم ملی فوتسال است
  36. زارع‌پور: برای سومین بار درخواست کردیم گوگل‌پلی رفع فیلتر شود
  37. موریس موتا پائز سرمربی تیم ملی والیبال وارد ایران شد
  38. وسط این همه مشکلات هم می‌توانیم شاد باشیم
  39. دستاوردهای سفر رئیس جمهور به پاکستان
  40. شهادت ۳۰ کودک بر اثر گرسنگی و آوارگی ۱۷ هزار کودک بدون والدین