به گزارش دیوان نیوز؛ اعضای هیات علمی، دانش آموختگان برتر دانشگاهی، دانشجویان آینده‌ساز، دانش آموزان مستعد تحصیلی، برگزیدگان حوزوی، برگزیدگان ادبی، برگزیدگان هنری، برگزیدگان قرآنی و مخترعان و نوآوری طیف وسیعی است که بنیاد ملی نخبگان از آنها برای اثربخشی در جامعه و حل مسائل مبتلا به کشور با استفاده از راهکارهای نوآورانه، حمایت می‌کند.
اشتغال مهمترین دغدغه نخبگان است که در این زمینه اخیرا این نهاد حامی نخبگان مصوبه‌ای در هیات دولت دارد که بر اساس آن علاوه بر برگزاری دوره‌های توان‌افزایی برای آنها، زمینه‌هایی برای به کارگیری آنها در پست‌های تخصصی در حال فراهم‌سازی است.
اینکه چه مقدار بنیاد ملی نخبگان در این زمینه موفق خواهد بود و همانند سایر لوایح و قوانین تنها بر روی کاغذ نماند و اجرای ۱۰۰ درصدی آن جامه عمل بپوشد، موضوعی است که قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تاکید دارد که این مصوبه برای همه دستگاه‌ها به جز وزارت اطلاعات لازم‌الاجرا است و اعلام کرد که کارگروه مشترکی با سازمان امور اداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تشکیل شده و نمایندگان دستگاه‌ها معرفی شدند و در آن کلیه الزامات اجرایی این مصوبه از جمله شیوه نامه‌ها و طراحی امور و بارگذاری در سامانه توسط این کارگروه طراحی خواهد شد و امیدوار است که در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، این مصوبه اجرایی شود.
البته وی یادآور می‌شود بنیاد همچنین در پی ساماندهی اعطای جوایز است و تلاش دارند تا اعطای این جوایز در راستای افزایش اثربخشی نخبگان در کشور باشد.
دلایل امتناع دستگاه‌ها از جذب نخبگان
دکتر ناصر باقری مقدم در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به چالش‌های نخبگان در جذب در دستگاه‌ها، توضیح داد: دستگاه‌ها برای جذب نخبگان به دلایل مختلف از جذب نخبگان امتناع می‌کردند. دلایلی که از سوی این دستگاه‌ها اعلام می‌شد، دلایل درستی بود که نمونه آن این بود که آنها اعلام کردند نخبگان توان نخبگی در مباحث مهندسی را دارند؛ ولی از نظر مدیریتی و اداری، توانمند نیستند که از نظر ما این دلیل یک دلیل منطقی بود.
وی یادآور شد: برای رفع این مشکل در مصوبه اخیر، بنیاد ملی نخبگان موظف شده است که با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی، دوره‌های توانمندسازی نخبگان برگزار کند تا زمانی که نخبگان وارد دستگاه‌ها می‌شوند، علاوه بر توانمندی‌های نخبگی خود، در زمینه‌های دیگر نیز توانمند باشند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این دوره‌ها از سال آینده راه اندازی خواهد شد، افزود: از سوی دیگر دلایلی برای امتناع از جذب نخبگان مطرح شد که دلایل درستی نبود. اگر ما می‌خواهیم سطح حکمرانی را ارتقا دهیم، باید سعی شود تا نخبگان وارد دستگاه‌ها شوند؛ ولی بسیاری از دستگاه‌ها اعلام کردند که این فرد سلسله مراتب اداری را رعایت نکرده است و از این رو باید از مراحل پایین‌تر شروع کند.
وی یادآور شد: بر اساس مصوبه هیات دولت، لزومی ندارد که نخبگان برای جذب در دستگاه‌های اجرایی وارد سلسله مراتب اداری شوند، بلکه باید متناسب با توان آنها، در جایگاه، مورد استفاده قرار گیرند.
باقری مقدم در پاسخ به این سوال که چرا این افراد باید در دستگاه‌ها مدیر شوند، در حالی که در جایگاه تحقیقاتی اثربخشی بیشتری دارند، گفت: تمرکز این مصوبه جدید جذب و به کارگیری نخبگان است و این امر به معنای مدیر شدن نیست و تاکید می‌شود که بخش عمده‌ای از این نخبگان باید در کارهای تخصصی مشغول به فعالیت شوند و طراحی شغلی برای این دسته از افراد در دستگاه‌ها نیز در این راستا است، ولی از سوی دیگر یکی از مشاغل مهم سازمان‌های اجرایی، مدیریت است و این نیز از تاکیدات مقام معظم رهبری است که از نخبگان در مدیریت میانی دستگاه‌ها استفاده شود.
وی اضافه کرد: بر این اساس ما معتقدیم که هم نخبگان در پست‌های تخصصی و هم در پست‌های مدیریتی به کار گرفته شوند.
مقاومت دستگاه‌ها در جذب نخبگان
باقری مقدم، با بیان این که مصوبه بنیاد، مصوب هیات دولت است، گفت: مصوبات هیات دولت برای همه دستگاه‌های اجرایی، لازم الاجرا است و بنا داریم که در این زمینه سامانه‌ای را راه اندازی کنیم و در آن با هدف شفاف سازی، اعلام عمومی کنیم که چند نفر از نخبگان کشور وارد دستگاه‌های اجرایی شده‌اند.
به گفته این مقام مسؤول، برای این منظور کارگروه مشترکی با سازمان امور اداری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی تشکیل شده است و نمایندگان دستگاه‌ها در حال معرفی شدن هستند و در آن کلیه الزامات اجرایی این مصوبه از جمله شیوه نامه‌ها و طراحی امور و بارگذاری در سامانه توسط این کارگروه طراحی خواهد شد و امیدواریم در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، این مصوبه اجرایی شود.
وی با بیان این که ماده دو مصوبه جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی، برای کلیه دستگاه‌ها به جز وزارت اطلاعات، لازم الاجرا است، افزود: این مصوبه به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده، ضمن آنکه به همه مراکز بنیاد ملی نخبگان در استان‌ها اعلام کردیم که به استانداری‌ها اعلام شود؛ ولی باید توجه شود که تنها یک ماه از این مصوبه می‌گذرد.
باقری مقدم، موضوع نخبگانی را یک موضوع ملی دانست که باید همه دستگاه‌ها در آن مشارکت داشته باشند و افزود: از این رو رسیدگی به آن تنها بر عهده بنیاد ملی نخبگان نیست و بنا داریم به جای آنکه پاسخگوی آن باشیم، مطالبه‌گر باشیم که چرا با وجود آنکه مصوبات آن وجود دارد و توانمندی‌های افراد سنجیده شده، ولی هنوز این افراد وارد بدنه اجرایی کشور نشده‌اند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: بحث جذب و به کارگیری نخبگان یک موضوع متعلق به همه دستگاه‌های کشور است و بخش کوچکی از آن بر عهده بنیاد است و دستگاه‌های اجرایی کشور، سهم عمده‌ای در این زمینه دارند و با هم فکری‌ها و هم افزایی‌هایی که با آنها انجام می‌شود، تلاش شده است که دستگاه‌ها به سمت به کارگیری نخبگان بروند؛ هر چند که این مصوبه، مصوبه هیات دولت است، پیگیر اجرا شدن آن نیز هست.
تغییر رویکرد بنیاد ملی نخبگان در اعطای جوایز نخبگی
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه عمده جوایز اعطا شده از سوی بنیاد بر توانمندی آنها متمرکز بوده است، گفت: ولی رویکرد ما این است که باید جوایزی تعریف شود که بیشتر جهت‌گیری آن بر اثربخشی باشد.
وی اضافه کرد: اعطای این جوایز کمک می‌کند که نخبگان توانمندتر شوند، ولی بخش مهمی که از سال آینده مورد توجه قرار خواهد گرفت، اعطای جوایزی است که به دست آوردن آن مبتنی بر آن است که نخبگان مساله‌ای از مشکلات را مرتفع کرده باشند.
باقری مقدم با بیان اینکه این رویکرد به دنبال افزایش اثربخشی نخبگان است، یادآور شد: از امسال ما در این زمینه متمرکز می‌شویم و با طراحی‌هایی که صورت می‌گیرد، نخبگان به سمت اثربخشی بیشتر هدایت خواهند شد.