وحید تیموری/ به گزارش دیوان نیوز؛ در حالی که از زمان تلف شدن اولین توله یوزپلنگ متولد شده در پارک ملی خارتوران شاهرود, مسئولین سازمان محیط زیست و دامپزشک یوزپلنگ‌ها همواره بر شرایط نرمال و حال خوب توله‌های یوزپلنگ تأکید داشتند, انتشار خبر تلف شدن دومین توله یوزپلنگ ایرانی بار دیگر به موضوع ناکارآمدی تیم مراقبت از توله‌های یوز و کم‌کاری آن‌ها قوت بخشید و موجی از انتقادات را متوجه سازمان محیط زیست و تیم دامپزشکی حفاظت از توله‌های یوز کرد.
در رابطه با این موضوع, علیرضا شهرداری, کارشناس و امدادگر حیات وحش که به شکل داوطلبانه چند روزی اصول نگهداری و مراقبت از توله‌های یوزپلنگ را به تیم مراقبت یوزها آموزش می‌داد, گفت: پس از تلف شدن اولین توله من به تیم حفاظت یوزها اضافه شدم و در آن زمان دکتر اکرامی, دامپزشک یوزپلنگ‌ها پس از کالبدشکافی علت تلف شدن توله اول را آسپیره شدن شیر در ریه آن و نارسایی ریه اعلام کرد.
وی در رابطه نحوه شیر دادن به یوزپلنگ‌ها گفت: در ابتدای زمان حضورم نوع شیر و سرشیشه‌ای که یوزها از آن شیر می‌خوردند را عوض کردم و بارها و بارها نحوه صحیح شیر دادن و زاویه درست شیردهی به توله‌ها را به کارشناسان نشان دادم. توله‌ها در اتاق ۹ متری نگهداری می‌شدند که محل زندگی محیط‌بان بود و به هیچ وجه شرایط استاندارد را نداشت. تنها کاری که انجام شد این بود که به افراد گفتیم در این اتاق رفت و آمد نکنند. شرایط نگهداری یوزها به هیچ وجه استاندارد نبود و افراد متخصص واقعی نیز در آنجا حضور نداشتند.
این کارشناس حیات وحش ادامه داد: در مدت زمان ۶ روزی که من در تیم مراقبت از یوزها بودم هر امکاناتی که لازم بود برای آن‌ها فراهم کردند و در آن مدت شرایط یوزها خوب بود؛ توله‌ها به خوبی شیر می‌خوردند, وزن گرفتند, چشم باز کردند, اشتها و تنفس خوبی داشتند و روش دفع آن‌ها و دمای نگهداری نیز خوب بود. البته گاهی با مشکل در دفع مواجه می‌شدند که در آن شرایط ما صبر می‌کردیم تا دفع انجام شود و سپس به آن‌ها شیر می‌دادیم. یکی از دلایل اصلی تلف شدن توله‌ها پنهان‌کاری و عدم اطلاع‌رسانی در رابطه با مشکلات یوزها و عدم درخواست از متخصصان واقعی برای کمک به این پروژه بوده است.
اما حسن اکبری با تشریح دلایل مرگ دومین توله یوزپلنگ ایران گفت: پس از اینکه در عادت دفع یکی از توله‌ها اشکال پیش آمد، بلافاصله یکی از متخصصان داخلی به آنجا منتقل شد و توله را ویزیت کرد. متأسفانه مسیر محل نگهداری توله‌ها تا نزدیک‌ترین دامپزشکی فاصله قابل توجهی دارد.
معاون سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با تلویزیون با بیان اینکه در ادامه این توله برای اقدامات درمانی تکمیلی به تهران منتقل شود که متأسفانه در مسیر تلف شد، گفت: در کالبدگشایی انجام شده یبوست زیاد در دستگاه گوارش و لخته‌هایی از شیرهای مصرف شده در دستگاه گوارش وجود دارد.
وی با بیان اینکه فرضیه‌های اولیه این است که شیر کیفیت مناسب نداشته و اقدامات تکمیلی در حال انجام است، اظهار کرد: شیر با کیفیت برای این گونه خاص در کشور نداریم و تمامی شیرها به دلیل مسائل تحریم‌ها مستقیماً قابل خرید نیست و همین‌ها باعث شد توله دوم را از دست دهیم.
اکبری با بیان اینکه توله سوم متأثر از شیر آسیب‌دیده و الان وضعیت بهتری دارد و تحت درمان است و امیدواریم زنده بماند، گفت: یوزپلنگ گونه خاصی است و دانش آن را نداریم و طبیعتاً باید از دامپزشک‌های خارج از کشور کمک بگیریم و قرار بود اوایل هفته پیش رو به ایران بیایند و کار درمانی انجام شود.
معاون سازمان محیط زیست با بیان اینکه در آموزش و تأمین واکسن‌های لازم و شیر مورد نیاز مشکل داریم، عنوان کرد: از ابتدا در مصاحبه‌ها گفته‌ام که فکر نکنیم سازمان محیط زیست باید تمام انرژی خود را روی این تکثیر بگذارد؛ چرا که در نهایت این تکثیر باغ وحشی است اما اصل کار ما در زیست گاه است.
وی با تاکید بر اینکه اولویت اصلی ما باید روی زیست‌گاه باشد، گفت: اگر تمام انرژی و هزینه روی این موارد بگذاریم طبیعتاً بر حفاظت آسیب وارد خواهد شد.
اکبری با تاکید بر اینکه تجربه این کار در کشور نبوده و از ظرفیت‌هایی که در کشور بوده استفاده شده است، گفت: قطعاً زمانی که تجربه کسب می‌شود این خطاها کم می‌شود. در خصوص یوز آسیایی در دنیا تجربه وجود ندارد. توله‌های زیادی در آفریقای جنوبی کشته شده که کار تکثیر را در شرایط نیمه اسارت انجام می‌دهند.
معاون سازمان محیط زیست در پایان گفت: بخشی از خطاها را می‌پذیریم و تجربه این کار را نداشتیم.