به گزارش دیوان نیوز دکتر سعید سرکار امروز در نشست مجازی "معرفی و رونمایی از دستگاه تشخیص کرونا" با اشاره به خدمات دکتر عبدالاحد، دانشیار دانشکده فنی دانشگاه تهران در زمینه نانو سنسورها، افزود: وی تاکنون علاوه بر ۲۴ ثبت اختراع در امریکا و US پتنت، مقالاتی را در ژورنال‌های مهمی چون Nature Communications منتشر کرده است.

وی ادامه داد: مجری طرح در گذشته موفق به ساخت دستگاه کمک جراحی سرطان پستان شده که موفق به دریافت جایزه مصطفی (ص) شده است، ضمن آنکه مجوزهای آن نیز از سوی اداره کل تجهیزات پزشکی صادر شده و در حال حاضر این دستگاه از سوی جراحان به عنوان کمک تشخیصی و در برخی موارد تشخیصی کاربردی شده است.

سرکار با اشاره به طراحی و ساخت دستگاه تشخیص سریع کووید-۱۹ با عنوان "دستگاه پیشرفته تشخیص میزان اکسیژن فعال (RDSS) برای شناسایی افراد با احتمال ابتلا به کرونا" از سوی این دانشیار دانشکده فنی دانشگاه تهران، تولید آن دستگاه را در رده محصولات خلاقانه و بدیع دانست و اظهار کرد: از تست این دستگاه در اردیبهشت ماه امسال در آزمایشگاه نتیجه خوبی حاصل شد و با مجوز دانشگاه علوم پزشکی تهران به نیابت از وزارت بهداشت آزمون‌های کلینیکی با همکاری تیم تخصصی از محققان رادیولوژی، ICU، ویروس شناس و متخصصان عفونی اجرایی شد.

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با بیان اینکه این دستگاه موفق به دریافت تائیدیه مکتوب از سوی متخصصان شد، خاطر نشان کرد: علاوه بر آن قابلیت‌های این دستگاه در قالب مقاله‌ای تهیه شد و توسط داوران بین المللی مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت در ژورنال  Biosensor And Bioelectronic منتشر شد.

سرکار تاکید کرد: امروز ما در این مراسم از دستگاهی رونمایی و معرفی می‎کنیم که از نظر علمی مورد داوری جهانی قرار گرفته و کلیه فرایندهای تحقیق تا تولید آن اعم از فرآیندهای آزمایشگاهی، آزمون‌های بالینی با جامعه قابل قبول، تایید متخصصان گرایش‌های مختلف و تائیدیه اداره کل تجهیزات پزشکی طی شده است.

وی در خصوص لغو این جلسه در دو هفته گذشته، توضیح داد: بعد از برنامه ریزی برای برگزاری جلسه معرفی این دستگاه به ما اطلاع داده شد که جزئیات آن در ستاد ملی کرونا مطرح شود که بعد از ارائه جزئیات آن، اعضای این ستاد رویکرد مثبتی نسبت به این محصول دانش بنیان داشتند؛ از این رو برگزاری این جلسه از روی هیجان زدگی نبوده است.

جزئیات دستگاهی که در مدت ۳۰ ثانیه علائم بیماری را تشخیص می‌دهد

دبیر ستاد توسعه نانو با اشاره به مکانیزم عملکردی این دستگاه، توضیح داد: زمانی که ویروس کرونا وارد بدن می‌شود، داخل سلول‌های ریه می‌شود و در آنجا ماده‌ای را به نام Reactive Oxygen Species یا ROS  (راس) ترشح می‌شود و این ترشحات در گلوی شخص مبتلا ظاهر می‌شود.

وی اضافه کرد: با گرفتن خلط و یا ترشحات ته گلوی فرد، این ترشحات با یک سی‌سی آب مخلوط می‌شود و با قرار دادن پروپ دستگاه که مجهز به نانو سنسور است در داخل نمونه و با فشار دادن دکمه‌ای، در کمتر از ۱۵ ثانیه نانو سنسور وجود "راس" را در نمونه گرفته شده تشخیص می‌دهد.

سرکار با تاکید بر اینکه این دستگاه قادر به تشخیص "راس" که یک محصول جانبی وجود ویروس به شمار می‌رود، است، گفت: این دستگاه ویروس کرونا را تشخیص نمی‌دهد، بلکه وجود "راس" را در ته گلوی فرد مبتلا تشخیص خواهد داد.

وی با بیان اینکه ماده "راس" در بیماری‌هایی چون "کووید-۱۹"، "آسم" و "سل" ترشح می‌شود، اظهار کرد: این ۳ بیماری از جمله بیماری‌های التهاب ریوی هستند که ماده "راس" در آن ترشح می‌شود و با بررسی ‌های انجام شده در مقابل  این سوال قرار گرفتیم که زمانی که این دستگاه تشخیص "راس" می‌دهد، چگونه می‌توان آن را نشانه ابتلای فرد به کرونا تلقی کرد و با بررسی‌هایی که کردیم، متوجه شدیم که در شرایط پاندمی کمتر از یک درصد افرادی که با التهابات ریوی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، مبتلا به سل و آسم هستند و در ۹۹ درصد بیماران در شرایط پاندمی، وجود" راس" در ترشحات گلو ناشی از کووید ۱۹ است.

سرکار  با تاکید بر اینکه این دستگاه در ۳ فاز قادر به تشخیص "راس" است، اظهار کرد: "اگر نتیجه آزمایش منفی می‌شود"، "نتیجه آزمایش مشکوک باشد" و یا "اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد و نیاز است، مورد بررسی‌های پزشکی بیشتری قرار گیرد".

کاربردی بودن این دستگاه برای افراد بدون علامت

دبیر ستاد نانو با اشاره به بسیاری از مبتلایان بدون علائم، یادآور شد: بسیاری از افراد مبتلا به این ویروس هستند، ولی هیچ علائمی ندارند و این افراد ناقل هستند و اگر بتوانیم این افراد را شناسایی کنیم، قادر خواهیم بود  از سرایت کرونا به دیگران جلوگیری کنیم.

سرکار با اشاره به ویژگی‌های دیگر این دستگاه خاطر نشان کرد: بر اساس اعتقاد بسیاری از متخصصان دستگاه RT-PCR درصد خطای بالایی دارد، ضمن آنکه متوسط زمانی اعلام نتایج ۴۸ ساعت است و فردی که جواب آزمایش وی منفی اعلام می شود، ممکن است در مدت ۲ روز آلوده شده باشد و در صورتی که جواب آزمایش مثبت باشد، ممکن است طی این دو روز افراد زیادی را آلوده کرده باشد.

وی با بیان اینکه دستگاه تشخیص سریع کووید-۱۹ تولید شده در کمتر از ۳۰ ثانیه قادر به تشخیص است، ضمن آنکه هزینه‌های آن نصف هزینه‌های تست RT-PCR است، خاطر نشان کرد: علاوه بر آن این دستگاه پرتابل است و می‌توان در مراکز حساس مانند فرودگاه‌ها از قابلیت‎های آن برای غربالگری سریع بهره برد، ضمن آنکه کلیه قطعات به کاربرده شده در این دستگاه ساخت ایران است و در هیچ کدام از قطعات آن وابسته نیستیم و قابلیت تولید انبوه را دارد.

سرکار ابراز امیدواری کرد که نه تنها جامعه ایران بلکه جامعه جهانی بتوانند از این قابلیت استفاده کنند، گفت: مشکل عمده‌ای که در دنیا وجود دارد و اشتغال را تحت تاثیر قرار داده است، ظرفیت انجام این تست‌ها است و با استفاده از این دستگاه می‌توان در هر روز میلیون‎ها تست انجام داد و افراد بدون هیچ گونه نگرانی سر شغل خود حاضر شوند.

به گفته وی، اماکن عمومی چون رستوران‌ها، فرودگاه‌ها و سایر اماکن عمومی می‌توانند از این دستگاه استفاده کنند.

آغاز تولید دستگاه تشخیص سریع کووید ۱۹

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با بیان اینکه تولید انبوه این دستگاه آغاز شده است، گفت: برخی از آزمایشگاه‎ها و برخی دستگاه‎ها این ابزار تشخیصی را خریداری کردند و ما با برخی اماکن عمومی مانند فرودگاه‌ها برای تجاری سازی وارد مذاکره شدیم.